Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
1.Spadkobiercaumarłychautorytetów.Naródjakosuwerennowejgeneracji
świętąistraszliwąiwielcegroźnądlaarcykapłanailuduizraelskiego.Albowiem
jednaniezbożna,grzesznamyślarcykapłana,aświatrunąłbywodmętzagłady.(ś)
Gdziekolwiekczłowiekwzrokkuniebuwznosi,tam–PrzybytekNajświętszy,każdy
człowiek,któregoPanBógstworzyłnaobrazswójipodobieństwo,toarcykapłan,
każdydzieńjegożywota,toJomKipur,każdezaśsłowo,którewymawiaznabożeń-
stwemjestImieniemBoga,Szemhawaja36.
NatymtleArndtowskaksenofobianabieraszczególnegowydźwięku.Trzeba
jednakprzyznać,żepomimoprzejawówoczywistejniechęciwobecSłowianian-
tysemityzmuArndtnigdynienamawiałanidodziałańimperialistycznych,anido
stosowaniaprzemocywobecludnościniewywodzącejsięzgermańskiegopnia.
Małotego,racjapolitycznaposiadawjegomyślibardzoistotneograniczenie,
oczymmożnasięprzekonaćzlekturyKrótkiegokatechizmużołnierzyniemieckich.
Arndtzagrzewawnimżołnierzydowalkiwsłusznejsprawie,alewysuwatakże
oskarżeniawobecgłównychsprawcówzła.Niechodzitylkoonwiarołomnych
ipodstępnychFrancuzów”
,leczrównieżoksiążąt,którzyniejednokrotniesprze-
niewierzylisięswemupowołaniu:
Władców,którzytakmożnieichwalebnierządząberłemimieczem,niechajmają
ludziezaświętychinietykalnych,sąonibowiemobrazemBoganaziemiipodobień-
stwemmajestatuniebieskiego.Takimteżzacnymisprawiedliwymwładcomniechaj
każdydajeposłuchniczymBogusamemu(ś).Gdyjednakksiążęjakiśczyniinaczej
niżmuwyznaczyłBóginierządzipoksiążęcemunaobrazBoży,wtedyżołnierz
ichrześcijaninpowinienbardziejBogasłuchaćniżludzi37.
Traumaprzeżywanazpowodurozbicianaroduipostępowaniewładców
poszczególnychkrainwywołująuArndtaresentymentwzględemrządzącejeli-
ty.Toona,niezaśobcoplemieńcy,stanowidlańprawdziwyproblemwprocesie
odrodzeniaNiemiec.Coprawda,nieznajdujemyturewolucyjnegosprzeciwu
wobecposzczególnychmonarchów,aleposłuszeństwopoddanychzostajeuwa-
runkowanepostawąwładcówwodniesieniudotradycjiiNarodu.Świadomość
zdrady,destrukcyjnegodziałaniawrogawewnętrznegojestwtejdoktrynienie
mniejważnaodobcegonajeźdźcy.Postawieegoizmuisłużalczościprzeciw-
stawionopamięćwyidealizowanegoCesarstwasprzedwieków,gdziezarządcy
poszczególnychziembywalisrogokaranizasprzeniewierzeniesięcesarzowi
imperiumwzbudzającegowpoddanychradośćzpotęgi,awobcychstrach.
Arndtbierzezatemudziałwkształtowaniupewnegokonstruktuideowego,który
okażesięwnadchodzącychczasachbardzonośny.Jestto,popierwsze,iluzja
36
An-skiSzymon,Dybuk,Akttrzeci,tłum.MaksymilianKoren,[on-line:]http://literat.
ug.edu.pl/xxx/dybuk/003.htm(7.03.2011).
37
ArndtErnstMoritz,Krótkikatechizmżołnierzyniemieckich,tłum.JakubEkier,[w:]Pań-
stwoaspołeczeństwo.Wizjewspólnotniemieckichodoświeceniadookresurestauracji,s.356.
