Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
1.Spadkobiercaumarłychautorytetów.Naródjakosuwerennowejgeneracji
antyfeudalnąopozycjęwkrajachniemieckich,powstałąw1819rokunamocy
uchwałkarlsbadzkich41ikontynuowanąażdoWiosnyLudów.Wpewnymsen-
siezatemArndtamożnaokreślićjakodemokratę,pomimożeniezmierzałku
republice.ZdaniemKarla-EdwardaTietzademokratyzmautoraGeistderZeit,
chociażniemacharakterusystemowego,odgrywadużąrolęprzezbudowanie
tzw.ndemokracjidomowej”(Hausdemokratie)42.Niewolnoponadtozapominać,
żeunikanierepublikanizmumogłomiećuArndtabardzooczywistepodłoże:
zpewnościąniechciałpowielaćmodelugenetyczniezwiązanegozeznienawidzo-
nymprzeciwnikiem.Nieulegajednakwątpliwości,żeznaczącokonserwatywne
Niemcykuniemuprzybliżał.
Ogólnawymowaromantycznegonacjonalizmuniemieckiego,któregogłówny-
miwyrazicielamibyliJahniArndt,sprowadzasiędokilkuzasadniczychuwarun-
kowańipostulatów.Popierwsze,wychodzącztraumyzwiązanejzutratąprzed
wiekamisilnegocesarstwa,tworząoniinnyfundamentkonsolidacji–Alldeutsch-
tum,ideęnarodowejjednościwszystkichNiemców,bezwzględunamiejsceich
zamieszkania.Podrugie,katalizatoremzarównopowstania,jakipopularyzacji
koncepcjiJahnaiArndtastałsięwrógzewnętrzny,wtymprzypadkuFrancuzi.
Potrzecie,wzwiązkuzpoczuciemzagrożeniadoktrynatacharakteryzowałasię
wyraźnąniechęciądoelementuobcegojakoźródłaturbulencjiwewnętrznych
ikontaminacjizdrowegopnianarodu.Poczwartewreszcie,przywołanewarto-
ścichrześcijańskiemająwyraźnieznaczeniesłużebnewobecważniejszejidei
narodowej.
Poglądyklasykówromantycznegonacjonalizmuniemieckiegostanowią
istotnepreludiumdokonserwatywnegonacjonalizmu,wznacznejmierzeodpo-
wiadającjegogłównejidei–zachowaniaitriumfunarodupoprzezodwołaniedo
tradycyjnychformorganizacjispołecznejipolitycznej.Trzebajednakzaznaczyć,
żepostulatyJahnaiArndtatylkoczęściowoukładająsięwharmonijny,logiczny
wywód.Racjanarodowawnichdominujenatyle,żesięgnięciedoideirestytucji
dawnegocesarstwaiodrzuceniefrancuskichrozwiązańspołecznychstanowią
stosunkowoprzypadkowyzbiórnarzędzi,dziękiktórymmożliwebyłobyod-
budowaniezdrowegobytunaroduniemieckiego.Ichzastosowaniewiążesię
raczejzaktualnąsytuacją,skłaniającądoposzukiwaniaewentualnychrozwiązań.
Naród–celnadrzędny–rozumianybyłwtymprzypadkujakowspólnotaducha
ikultury.Niebyłatobynajmniejjedynazmożliwychopcji.
41
Zob.DieKarlsbaderBeschlüsse(1819),[on-line:]http://www.uni-leipzig.de/~agintern/
uni600/ug164d.pdf(7.03.2011).
42
TietzKarl-Edward,FürdieBeibehaltungdesNamensErnst-Moritz-Arndt-Universität
Greifswald,[on-line:]http://www.uni-greifswald.de/fileadmin/mp/e_senat/Media_Arndt/
Anhoerung11-12-2009_Ref-Tietz.pdf(7.03.2011).
