Konstytucja i prawo konstytucyjne. Zarys wykładu

Małgorzata Masternak-Kubiak, Mariusz Jabłoński, Ryszard Balicki, Anna Śledzińska-Simon, Michał Bernaczyk, Artur Ławniczak, Krzysztof Wygoda, Marta Kłopocka-Jasińska, Olga Hałub-Kowalczyk, Sylwia Jarosz-Żukowska, Justyna Węgrzyn

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-8246-982-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wolters Kluwer Polska SA

Rok wydania:

2021

Liczba stron:

553

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Masternak-Kubiak, Małgorzata; Jabłoński, Mariusz; Balicki, Ryszard; Śledzińska-Simon, Anna; Bernaczyk, Michał; Ławniczak, Artur; Wygoda, Krzysztof; Kłopocka-Jasińska, Marta; Hałub-Kowalczyk, Olga; Jarosz-Żukowska, Sylwia; Węgrzyn, Justyna. Konstytucja i prawo konstytucyjne. Zarys wykładu. Red. . : Wolters Kluwer Polska SA, 2021, 553 s. ISBN 978-83-8246-982-0

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Masternak-Kubiak, M.

A1 Jabłoński, M.

A1 Balicki, R.

A1 Śledzińska-Simon, A.

A1 Bernaczyk, M.

A1 Ławniczak, A.

A1 Wygoda, K.

A1 Kłopocka-Jasińska, M.

A1 Hałub-Kowalczyk, O.

A1 Jarosz-Żukowska, S.

A1 Węgrzyn, J.

T1 Konstytucja i prawo konstytucyjne. Zarys wykładu

PB Wolters Kluwer Polska SA

YR 2021

SN 978-83-8246-982-0

Bibliografia BibTex:

@Book{ 258057, author = "Masternak-Kubiak, Małgorzata and Jabłoński, Mariusz and Balicki, Ryszard and Śledzińska-Simon, Anna and Bernaczyk, Michał and Ławniczak, Artur and Wygoda, Krzysztof and Kłopocka-Jasińska, Marta and Hałub-Kowalczyk, Olga and Jarosz-Żukowska, Sylwia and Węgrzyn, Justyna", editor = "", title = "Konstytucja i prawo konstytucyjne. Zarys wykładu", publisher = "Wolters Kluwer Polska SA", year = "2021", address = "", isbn = "978-83-8246-982-0" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Masternak-Kubiak, Małgorzata

AU - Jabłoński, Mariusz

AU - Balicki, Ryszard

AU - Śledzińska-Simon, Anna

AU - Bernaczyk, Michał

AU - Ławniczak, Artur

AU - Wygoda, Krzysztof

AU - Kłopocka-Jasińska, Marta

AU - Hałub-Kowalczyk, Olga

AU - Jarosz-Żukowska, Sylwia

AU - Węgrzyn, Justyna

ED -

TI - Konstytucja i prawo konstytucyjne. Zarys wykładu

PB - Wolters Kluwer Polska SA

CY -

PY - 2021

SN - 978-83-8246-982-0

ER -

Netografia (standard APA):

Masternak-Kubiak, Małgorzata; Jabłoński, Mariusz; Balicki, Ryszard; Śledzińska-Simon, Anna; Bernaczyk, Michał; Ławniczak, Artur; Wygoda, Krzysztof; Kłopocka-Jasińska, Marta; Hałub-Kowalczyk, Olga; Jarosz-Żukowska, Sylwia; Węgrzyn, Justyna. Konstytucja i prawo konstytucyjne. Zarys wykładu [baza danych online] : Wolters Kluwer Polska SA, 2021 [dostęp: 22 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/konstytucja-i-prawo-konstytucyjne-zarys-wykladu-malgorzata-masternak-kubiak-258057.

Konstytucyjne prawo - ujęcie porównawcze

Podręcznik prezentuje ogół zagadnień składających się na akademicki wykład prawa konstytucyjnego, w szczególności: • zasady i analizę stale kształtującej się praktyki ustrojowej, • modelowe i koncepcyjne założenia i rozwiązania system...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-8246-982-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wolters Kluwer Polska SA

Rok wydania:

2021

Liczba stron:

553

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wykaz skrótów | str15
Literatura podstawowa | str19
Przedmowa | str21
1. Pojęcie konstytucjonalizmu (Michał Bernaczyk) | str25
1.1. Wprowadzenie | str25
Polski konstytucjonalizm i jego źródła | str25
1.2. Definiowanie konstytucjonalizmu | str26
1.3. Konstytucjonalizm a rządy prawa | str31
2. Geneza i ewolucja ustawodawstwa konstytucyjnego (Artur Ławniczak) | str37
2.1. Powstawanie polskiego ustawodawstwa konstytucyjnego | str37
2.2. Konstytucja (Ustawa Rządowa) z 3.05.1791 r | str39
2.3. Między Konstytucją 3 maja a konstytucjami II Rzeczypospolitej | str43
3. Sformalizowany ustrój polityczny po II wojnie światowej (Artur Ławniczak | str44
3.1. Powojenne konstytucyjne przemiany | str44
3.2. Inkorporacja rozwiązań obcych | str46
Materialne a formalne obowiązywanie Konstytucji RP | str49
1. Pojęcie i klasyfikacja konstytucji (Michał Bernaczyk | str50
2. Procedura uchwalania i zmiany konstytucji (Mariusz Jabłoński) | str64
2.1. Pojęcie i rodzaje zmian konstytucji | str64
2.2. Gwarancje ustrojowe stabilności konstytucji | str69
2.3. Wymogi formalne | str70
2.3.1. Znaczenie systematyki konstytucji w kontekście modyfikacji jej treści | str70
2.3.2. Wniesienie projektu i uchwalenie ustawy | str70
2.3.3. Przeprowadzenie referendum w sprawie przyjęcia ustawy o zmianie Konstytucji | str73
2.3.4. Dopuszczalność przeprowadzenia referendum przedkonstytucyjnego | str76
3. Zagadnienie „przełamywania” postanowień Konstytucji RP (Mariusz Jabłoński | str78
4. Wykładnia (interpretacja) Konstytucji RP (Michał Bernaczyk) | str84
5. Konstytucyjne aspekty akcesji Polski do Unii Europejskiej (Ryszard Balicki) | str93
Zasady ustrojowe w ustawie zasadniczej | str97
1. Forma państwa a system rządów (Artur Ławniczak) | str100
2. Ustrój państwowy | str102
2.1. Wprowadzenie (Ryszard Balicki) | str102
2.2. Dobro wspólne (Mariusz Jabłoński) | str103
2.3. Demokratyczne państwo prawne (Anna Śledzińska-Simon) | str107
2.3.1. Wprowadzenie | str107
2.3.2. Formalne i materialne rozumienie demokratycznego państwa prawnego | str110
2.3.3. Praworządność w ujęciu porównawczym | str112
2.4. Zasada państwa jednolitego (unitarnego) (Ryszard Balicki) | str113
2.5. Zasada zwierzchnictwa Narodu (Olga Hałub-Kowalczyk) | str114
2.6. Zasada republikańskiej formy rządów (Małgorzata Masternak--Kubiak) | str115
2.7. Zasada zrównoważonego rozwoju (Małgorzata Masternak-Kubiak) | str118
2.8. Zasada legalizmu (Mariusz Jabłoński, Olga Hałub-Kowalczyk) | str121
2.9. Zasada nadrzędności konstytucji (Michał Bernaczyk) | str122
2.10. Przestrzeganie prawa międzynarodowego (Małgorzata Masternak--Kubiak) | str128
2.11. Zasada podziału władzy (Krzysztof Wygoda) | str133
2.12. Pluralizm polityczny (Artur Ławniczak) | str135
2.13. Społeczeństwo obywatelskie (Mariusz Jabłoński) | str136
2.13.1. Definiowanie społeczeństwa obywatelskiego | str136
2.13.2. Determinanty definiowania treści konstytucyjnej zasady | str137
2.14. Zakaz istnienia organizacji totalitarnych i autorytarnych (Krzysztof Wygoda) | str140
2.15. Wolność mediów (Sylwia Jarosz-Żukowska) | str141
2.16. Konstytucyjne determinanty decentralizacji i samorządności (Mariusz Jabłoński) | str145
3. Zasady ustroju społeczno-gospodarczego w Konstytucji RP (Sylwia Jarosz-Żukowska) | str148
3.1. Wprowadzenie | str148
3.2. Zasada społecznej gospodarki rynkowej | str149
3.3. Ochrona własności i dziedziczenia | str153
3.3.1. Konstytucjonalizacja własności – wprowadzenie | str153
3.3.2. Ujęcie ochrony własności i dziedziczenia w Konstytucji RP | str154
3.3.3. Podmiot i przedmiot ochrony | str154
3.3.4. Konstytucyjnie dopuszczalne formy ingerencji w sferę własności | str157
3.4. Zasada wolności działalności gospodarczej | str161
3.5. Zasada ochrony gospodarstw rodzinnych | str165
3.6. Ochrona pracy w Konstytucji RP | str166
3.7. Ochrona małżeństwa, rodziny, macierzyństwa i rodzicielstwa (Anna Śledzińska-Simon) | str168
3.7.1. Wprowadzenie | str168
3.7.2. Małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny | str169
3.7.3. Rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo | str171
3.8. Opieka nad weteranami walk o niepodległość jako zasada i prawo podmiotowe (Mariusz Jabłoński) | str172
4. Wartości i symbole konstytucyjne (Artur Ławniczak) | str174
1. Ogólne założenia systemu źródeł prawa w Konstytucji RP | str177
Źródła prawa (Michał Bernaczyk) | str177
2. Ustawa i rozporządzenie z mocą ustawy | str186
3. Rozporządzenie wykonawcze | str193
4. Umowa międzynarodowa i inne źródła prawa międzynarodowego | str197
5. Prawo Unii Europejskiej | str207
6. Akty prawa miejscowego | str214
Charakter i znaczenie konstytucyjnego zdefiniowania katalogu wolności i praw jednostki | str217
1. Zasady ogólne regulacji wolności i praw w Konstytucji RP (Anna Śledzińska-Simon) | str220
1.1. Wprowadzenie | str220
1.2. Godność | str220
1.3. Wolność i ograniczanie korzystania z konstytucyjnych praw i wolności | str225
1.3.1. Wolność jednostki | str225
1.3.2. Warunki dopuszczalnego ograniczenia konstytucyjnych wolności i praw | str227
1.3.3. Równość i zakaz dyskryminacji | str230
1.3.4. Równość kobiet i mężczyzn | str235
1.3.5. Ochrona praw wynikających z obywatelstwa | str238
2. Wolności i prawa jednostki w Konstytucji RP (Mariusz Jabłoński, Sylwia Jarosz-Żukowska) | str246
2.1. Wprowadzenie | str246
2.2. Zakres i charakter konstytucyjnej regulacji w obszarze wolności i praw | str247
2.3. Prawa człowieka jako prawa podmiotowe a zasady polityki państwa | str250
2.4. Prawo a wolność | str252
3. Klasyfikacja wolności i praw człowieka w Konstytucji RP (Mariusz Jabłoński, Sylwia Jarosz-Żukowska) | str254
3.1. Wprowadzenie | str254
3.2. Wolności i prawa osobiste | str255
3.3. Wolności i prawa polityczne | str256
3.4. Wolności i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne | str257
3.5. Specyfika postanowień Konstytucji RP dotyczących praw socjalnych | str259
3.6. Prawa podstawowe | str260
3.7. Obywatelstwo polskie a wolności i prawa obywatelskie | str261
3.7.1. Obywatelstwo polskie | str261
3.7.2. Wolności i prawa obywatelskie | str262
4. Podmioty konstytucyjnych wolności i praw (Mariusz Jabłoński, Sylwia Jarosz-Żukowska) | str265
5. Adresaci konstytucyjnych wolności i praw (Mariusz Jabłoński, Sylwia Jarosz-Żukowska) | str268
6. Środki ochrony wolności i praw jednostki | str270
6.1. Pojęcie i rodzaje środków ochrony wolności i praw (Mariusz Jabłoński, Sylwia Jarosz-Żukowska) | str270
6.2. Prawo do sądu (Marta Kłopocka-Jasińska) | str271
6.2.1. Prawo do sądu jako prawo podstawowe jednostki | str271
6.2.2. Podstawy normatywne prawa do sądu | str272
6.2.3. Zakres podmiotowy i przedmiotowy prawa do sądu | str273
6.3. Prawo do wynagrodzenia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej (Mariusz Jabłoński, Sylwia Jarosz-Żukowska) | str276
6.4. Skarga konstytucyjna (Marta Kłopocka-Jasińska) | str278
6.4.1. Pojęcie i modele skargi konstytucyjnej | str278
6.4.2. Charakterystyka polskiej skargi konstytucyjnej | str279
6.4.3. Ustawowe zasady wniesienia i rozpoznania skargi konstytucyjnej | str281
6.5. Wnioski do Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka (Mariusz Jabłoński, Sylwia Jarosz-Żukowska) | str282
6.6. Skarga do wyspecjalizowanych rzeczników (Justyna Węgrzyn) | str283
6.6.1. Rzecznik Praw Pacjenta | str283
6.6.2. Rzecznik Konsumentów | str287
6.7. Skarga na przewlekłość postępowania (Justyna Węgrzyn) | str291
Wybory i ich znaczenie we współczesnym systemie sprawowania władzy (Ryszard Balicki) | str295
1. Demokracja przedstawicielska | str296
1.1. Wprowadzenie | str296
1.2. Zasada przedstawicielstwa politycznego (reprezentacji) | str298
2. Prawo wyborcze | str299
2.1. Pojęcie prawa wyborczego | str300
2.2. Zasady prawa wyborczego | str302
2.2.1. Zasada powszechności | str303
2.2.2. Zasada równości | str304
2.2.3. Zasada bezpośredniości | str305
2.2.4. Zasady proporcjonalności i większości | str305
2.2.5. Zasada tajności | str306
3. Organizacja wyborów | str306
3.1. Zarządzenie wyborów | str306
3.2. Organy wyborcze | str307
1. Wprowadzenie – pojęcie demokracji bezpośredniej | str309
Instytucje demokracji bezpośredniej (Mariusz Jabłoński) | str309
2. Katalog instytucji demokracji bezpośredniej | str311
3. Instytucje demokracji bezpośredniej w obowiązującej Konstytucji RP | str313
3.1. Referendum ogólnokrajowe | str314
3.1.1. Przedmiot referendum | str314
3.1.2. Uprawnieni do wzięcia udziału w referendum | str315
3.1.3. Prawo do zarządzenia referendum ogólnokrajowego | str316
3.1.4. Wiążący a rozstrzygający charakter wyników referendum ogólnokrajowego | str317
3.2. Referendum lokalne | str318
3.3. Obywatelska inicjatywa ustawodawcza | str320
3.4. Petycje i informacyjne prawa dostępowe | str322
4. Pozakonstytucyjne instytucje (wybrane przykłady | str323
4.1. Wysłuchanie publiczne | str323
4.2. Zgromadzenia obywatelskie, konsultacje oraz budżety obywatelskie | str324
Władza ustawodawcza | str325
1. Geneza i ewolucja parlamentu (Ryszard Balicki) | str326
1.1. Narodziny parlamentu | str326
1.2. Polski Sejm walny | str328
2. Klasyfikacja funkcji parlamentu (Ryszard Balicki) | str329
2.1. Uwagi wstępne | str329
2.2. Problem typizacji funkcji parlamentu | str329
2.3. Konstytucyjne ujęcie funkcji Sejmu i Senatu | str331
2.4. Pozostałe funkcje Sejmu | str332
2.5. Funkcja europejska (unijna) | str333
3. Organizacja i funkcjonowanie Sejmu i Senatu (Mariusz Jabłoński, Justyna Węgrzyn) | str334
3.1. Wprowadzenie | str334
3.2. Organy Sejmu | str335
3.3. Funkcjonowanie Sejmu | str339
3.4. Organy Senatu | str343
3.5. Funkcjonowanie Senatu | str345
4. Zgromadzenie Narodowe (Mariusz Jabłoński, Justyna Węgrzyn) | str347
4.1. Modele | str347
4.2. Specyfika funkcjonowania Zgromadzenia Narodowego w Polsce | str348
5. Status prawny parlamentarzystów (Mariusz Jabłoński, Olga Hałub- -Kowalczyk) | str351
5.1. Wprowadzenie | str351
5.2. Mandat przedstawicielski | str353
5.3. Zasada niepołączalności | str354
5.4. Obowiązki i prawa parlamentarzystów | str356
5.5. Immunitety parlamentarzystów | str358
5.6. Immunitet materialny | str358
5.7. Immunitet formalny | str360
5.8. Przywilej nietykalności | str361
5.9. Tryb wyrażenia zgody na pociągnięcie parlamentarzysty do odpowiedzialności sądowej (karnej) | str362
5.10. Formy zrzeszania się parlamentarzystów | str363
Władza wykonawcza (Ryszard Balicki) | str365
1. Prezydent RP | str366
1.1. Wprowadzenie | str366
1.2. Pozycja ustrojowa Prezydenta w Konstytucji RP | str368
1.3. Zasady i tryb wyboru Prezydenta RP | str369
1.4. Zastępstwo i opróżnienie urzędu | str371
1.5. Kompetencje Prezydenta RP | str372
1.5.2. Kompetencje Prezydenta RP związane z funkcjonowaniem rządu | str377
1.5.3. Kompetencje Prezydenta RP związane z funkcjonowaniem władzy sądowniczej | str379
1.5.4. Tradycyjne uprawnienia głowy państwa | str380
1.6. Odpowiedzialność Prezydenta RP | str383
2. Rada Ministrów RP | str383
2.1. Wprowadzenie | str383
2.2. Powoływanie Rady Ministrów | str384
2.3. Skład, organizacja i funkcjonowanie Rady Ministrów | str385
2.3.1. Skład Rady Ministrów | str385
2.3.2. Funkcjonowanie i organizacja Rady Ministrów | str386
2.4. Kompetencje Rady Ministrów | str388
2.5. Odpowiedzialność Rady Ministrów i jej członków | str389
2.5.1. Odpowiedzialność polityczna | str389
2.5.2. Odpowiedzialność konstytucyjna | str390
Samorząd terytorialny (Małgorzata Masternak-Kubiak) | str391
1. Pojęcie i istota samorządu terytorialnego | str392
2. Zasady funkcjonowania samorządu terytorialnego | str394
3. Struktura samorządu terytorialnego | str398
4. Ustrój samorządu terytorialnego | str401
5. Nadzór nad samorządem terytorialnym | str405
Sądy i Trybunały | str409
1. Pozycja ustrojowa władzy sądowniczej (Małgorzata Masternak-Kubiak) | str411
2. Sądy jako organy sprawujące wymiar sprawiedliwości (Małgorzata Masternak-Kubiak) | str413
3. Konstytucyjne zasady sprawowania wymiaru sprawiedliwości (Małgorzata Masternak-Kubiak) | str416
3.1. Zasada jednolitości | str416
3.2. Zasada dwuinstancyjności postępowania | str416
3.3. Zasada udziału obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości | str417
3.4. Zasada jawności rozprawy | str419
4. Struktura wymiaru sprawiedliwości (Małgorzata Masternak-Kubiak) | str419
5. Zasada niezawisłości sędziów (Małgorzata Masternak-Kubiak) | str432
5.1. Regulacja konstytucyjna | str432
5.2. Gwarancje niezawisłości sędziowskiej | str436
6. Powoływanie sędziów (Małgorzata Masternak-Kubiak) | str440
7. Krajowa Rada Sądownictwa (Anna Śledzińska-Simon) | str443
7.1. Geneza instytucji | str443
7.2. Skład | str445
7.3. Nowa Krajowa Rada Sądownictwa | str448
8. Trybunał Konstytucyjny (Marta Kłopocka-Jasińska) | str450
8.1. Sądowa kontrola konstytucyjności prawa | str450
8.2. Kształtowanie się sądownictwa konstytucyjnego w Polsce | str452
8.3. Charakterystyka polskiego Trybunału Konstytucyjnego według Konstytucji z 1997 r. | str454
8.3.1. Pozycja ustrojowa, skład i organizacja Trybunału Konstytucyjnego | str454
8.3.2. Zakres kompetencji Trybunału Konstytucyjnego | str455
8.3.3. Kontrola konstytucyjności prawa | str456
8.3.4. Pozostałe kompetencje Trybunału Konstytucyjnego | str457
8.3.5. Skutki orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego | str459
9. Trybunał Stanu (Marta Kłopocka-Jasińska) | str462
9.1. Pojęcie i istota odpowiedzialności konstytucyjnej | str462
9.2. Odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu w Konstytucji z 1997 r | str464
9.3. Pozycja ustrojowa, skład i organizacja Trybunału Stanu | str466
9.4. Postępowanie w sprawie pociągnięcia do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu | str467
Organy kontroli państwowej i ochrony prawa | str469
1. Wprowadzenie (Mariusz Jabłoński, Sylwia Jarosz-Żukowska) | str470
2. Rzecznik Praw Obywatelskich (Mariusz Jabłoński, Sylwia Jarosz- -Żukowska) | str471
2.1. Specyfika instytucji ombudsmana we współczesnych państwach demokratycznych i jej początki w Polsce | str471
2.2. Pozycja ustrojowa Rzecznika Praw Obywatelskich | str473
2.3. Zakres podmiotowy i przedmiotowy działania Rzecznika Praw Obywatelskich | str476
2.4. Środki działania Rzecznika Praw Obywatelskich | str478
3. Rzecznik Praw Dziecka (Mariusz Jabłoński, Sylwia Jarosz-Żukowska) | str481
3.1. Pozycja ustrojowa Rzecznika Praw Dziecka | str481
3.2. Zakres i środki działania Rzecznika Praw Dziecka | str483
4. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji (Mariusz Jabłoński, Sylwia Jarosz- -Żukowska) | str485
4.1. Charakter ustrojowy i skład Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji | str485
4.2. Funkcje i zadania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji | str488
5. Najwyższa Izba Kontroli (Justyna Węgrzyn) | str491
5.1. Uwagi wstępne | str491
5.2. Struktura organizacyjna Najwyższej Izby Kontroli | str491
5.3. Zakres podmiotowy, przedmiotowy i kryteria kontroli państwowej | str493
5.4. Postępowanie kontrolne i wystąpienie pokontrolne | str494
6. Przykłady pozakonstytucyjnych organów kontroli i ochrony prawa (Mariusz Jabłoński, Sylwia Jarosz-Żukowska) | str495
1. Gospodarka finansowa | str499
1.1. Wprowadzenie | str499
Finanse publiczne i rola ustrojowa banku centralnego (Krzysztof Wygoda) | str. 499
1.2. Regulowanie finansów publicznych i ich elementy | str500
1.3. Konstytucyjny limit zadłużenia | str500
2. Organizacja Skarbu Państwa | str501
3. Budżet państwa | str501
3.1. Ustawa budżetowa | str501
3.2. Prowizorium budżetowe | str502
3.3. Brak prorogacji budżetowej | str503
3.4. Pokrycie deficytu budżetowego | str503
4. Zasady pracy nad budżetem | str504
4.1. Inicjatywa i termin złożenia | str504
4.2. Ograniczenie roli Senatu i Prezydenta RP | str504
4.3. Konsekwencje nieprzyjęcia ustawy budżetowej | str505
5. Sprawozdanie Rady Ministrów z wykonania ustawy budżetowej | str505
6. Narodowy Bank Polski | str506
6.1. Pozycja i organizacja Narodowego Banku Polskiego | str506
6.2. Prezes Narodowego Banku Polskiego | str506
6.3. Rada Polityki Pieniężnej | str507
6.4. Zadania Narodowego Banku Polskiego | str507
Stany nadzwyczajne | str509
1. Wprowadzenie (Justyna Węgrzyn) | str510
2. Zasady wprowadzania stanów nadzwyczajnych (Justyna Węgrzyn) | str510
2.1. Zasada wyjątkowości (subsydiarności) | str511
2.2. Zasada legalności | str511
2.3. Zasada proporcjonalności i celowości | str512
2.4. Zasada ochrony podstaw systemu prawnego | str512
2.5. Zasada ochrony organów przedstawicielskich | str512
3. Stan wojenny (Justyna Węgrzyn) | str513
3.1. Przesłanki warunkujące wprowadzenie stanu wojennego | str513
3.2. Procedura wprowadzenia stanu wojennego | str515
3.3. Obszar obowiązywania i czas trwania stanu wojennego | str516
3.4. Zasady działania organów władzy publicznej w czasie stanu wojennego | str516
3.5. Ograniczenie wolności i praw w czasie stanu wojennego | str517
3.6. Zniesienie stanu wojennego | str518
4. Stan wyjątkowy (Olga Hałub-Kowalczyk | str518
4.1. Przesłanki warunkujące wprowadzenie stanu wyjątkowego | str518
4.2. Procedura wprowadzenia stanu wyjątkowego | str520
4.2.1. Regulacja konstytucyjna | str520
4.2.2. Regulacja ustawowa | str520
4.3. Czas trwania stanu wyjątkowego | str522
4.4. Działalność organów władzy publicznej w czasie stanu wyjątkowego | str523
5. Stan klęski żywiołowej (Olga Hałub-Kowalczyk | str524
5.1. Przesłanki warunkujące wprowadzenie stanu klęski żywiołowej | str524
5.2. Procedura wprowadzenia stanu klęski żywiołowej w regulacji konstytucyjnej i ustawowej | str525
5.3. Czas trwania stanu klęski żywiołowej | str526
5.4. Działalność organów władzy publicznej w czasie stanu klęski żywiołowej | str527
6. Stan wojny (Justyna Węgrzyn) | str528
6.1. Uwagi wstępne | str528
6.2. Przesłanki warunkujące wprowadzenie stanu wojny | str529
6.3. Procedura wprowadzenia stanu wojny | str529
6.4. Obszar obowiązywania i czas trwania stanu wojny | str530
6.5. Pojęcie „czas wojny | str530
6.6. Zawarcie pokoju | str530
7. Ochrona wolności i praw jednostki w stanach nadzwyczajnych (Mariusz Jabłoński | str531
7.1. Konsekwencje wprowadzenia stanu nadzwyczajnego w sferze realizacji konstytucyjnych wolności i praw jednostki | str531
7.2. Charakter i zakres gwarancji konstytucyjnych | str532
7.3. Wkroczenie w sferę wolności i praw jednostki w drodze rozporządzeń z mocą ustawy | str535
8. Zagadnienie dopuszczalności ograniczania wolności i praw jednostki w związku z wprowadzeniem stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemicznego (stanów niebędących formalnie stanem nadzwyczajnym w rozumieniu konstytucyjnym) (Mariusz Jabłoński | str536
Wykaz powoływanych aktów prawnych | str541
O Autorach | str547

RozdziałI.Polskikonstytucjonalizmijegoźródła

tekstuwynika,żeistniejepaństwopolskie,którepozostajewszczególnymzwiązkuzeSto-

licąApostolską.Tendrugipodmiotprawamiędzynarodowegorównieżwspółcześnie

jakojedynypozaRzeczpospolitąwystępujewrodzimejUstawieZasadniczej,zczego

wynika,żezapisanyprzedstuleciamifundamentustrojowywdalszymciągumaistotne

znaczenie.Przeważnieuważasię,żeww.spisaneprzesłaniewyrażaduchapatrymonialnej

monarchii,pojmowanejjakowłasnośćpanującego,którymwomawianymprzypadku

miałbyćutożsamianyzMieszkiemIsędziaDagome,conotabenepotwierdzaprzeko-

nanieościsłymzwiązkumiędzykoniecznościąrozsądzaniawystępującychwkażdej

społecznościsporówapoczątkamiwładzypaństwowej.

Odmienneniżprzedstawionepowyżejjejrozumieniedajeznaćosobiew1138r.,kiedy

toświatłodzienneujrzałTestamentBolesławaKrzywoustego.Jestonpierwszymznanym

wnaszejustrojowejhistoriipotwierdzonympisemnieuregulowaniemniezwykleważnej

dlakażdejmonarchiikwestii,jakąjestnastępstwotronu,azatemstanowiodległązapo-

wiedździsiejszychprzepisówodnoszącychsiędosukcesjiwładzyprezydenckiej.Istotne

wsposobiemyśleniaXII-wiecznegopoprzednikadzisiejszychrodzimychprezydentów

jestto,żetraktujeonpiastowskąojcowiznęjakobytprzynależnyjużniedojednostki,

leczraczejdodynastii,którejmęscyreprezentancimająharmonijniewspółpanować

wpodzielonymoficjalnienahistorycznedzielnicekraju.Następujezatemrozszerzenie

obdarzonegowładztwempodmiotu,zapowiadającepóźniejsządemokratyzację.

Przybrałaonapostaćparlamentaryzacji,zauważalnejwPolscepodkoniecśredniowiecza,

gdynakrakowskimtroniezasiedliwskutekdecyzjikrakowskichpanówJagiellonowie.

Wydarzenietowewidentnysposóbzwiększyłoznaczenieelekcyjnościorazosłabiło

dynastyczność.Polskatożsamośćcorazczęściejbyłakojarzonazprzedstawicielami

poddanych,jakimibylipanowieiprominentnirycerze.Stworzylionizbiegiemczasu

wmiejscepradawnejwiecowościpolskiparlamentaryzm,któregoistnienieiznaczenie

zostałoexpressisverbispokazanewpochodzącejz1505r.KonstytucjiNihilnovi.

Zwracauwagęprawodawczanomenklatura,zktórejwynika,żekonstytucjestanowią

częśćprawnopolitycznejhistoriipolskiejpaństwowościjużponadpięćstuleci.Rzecz

jasnatrzebazaznaczyć,żeznaczenieterminuwmiędzyczasiesięzmieniło,choćnie

dokońca.ZarównobowiemwXVIstuleciu,jakiwnaszychczasach,konstytucjastale

oznaczabędącyczęściąprawapaństwowegoważnyaktjurydyczny,przyczymniegdyś

niezamierzanozajejpomocąregulowaćcałościustrojupolitycznego,copowodowa-

ło,żemogłooboksiebiefunkcjonowaćszeregkonstytucji.Byłyonetworzoneprzez

przedrozbiorowyparlament.

NapoczątkuXVIstuleciapostanowiłonpodczasradomskiegoposiedzenia,żemo-

narchaniemożewprowadzaćżadnychinnowacjidoprawnopolitycznegoporządku

ustrojowegobezzgodyzasiadającychwprawodawczymzgromadzeniuprzedstawicieli

poddanych,współtworzącychdwuczęściowyzbiorowylegislacyjnypodmiot(nihilnovi

Brak wyników

Konstytucja i prawo konstytucyjne. Zarys wykładu

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra