Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
P.Skibiński,Międzyołtarzematronem,s.57–60.
68Opiniatabyłaabsurdalna,ponieważwiększośćministrówipremierbyliradykałami–
przedstawicielamipartiicentro-prawicowej,alejednoznacznielaickiej.Członkowie
katolickiejprorepublikańskiejpartiichadeckiej(CEDA)zajęlijedynietrzyfotele
wrządzie(ministerstwasprawiedliwości,pracyorazrolnictwa),któryzamierzaliobalić
socjalistycznirewolucjoniści,zob.J.G.Pecharromán,SegundaRepúblicaEspañola
(1931–1936),Madrid2006,s.287–314.
69Wyjątekodreguły,jakąstanowiłpodziałna„republikańskich”lewicowych
antyklerykałówzjednejstronyoraznakatolikówwspierającychpowstańców
zwalczającychrządFrontuLudowegozdrugiej,tosprzymierzenizpartiamiFrontu
nacjonaliścibaskijscy,zorganizowaniparadoksalniewwyznaniowejkatolickiejPartii
NacjonalistówBaskijskich(PNV).Jesttorzadkiwtymokresieprzypadekaktywnego
współdziałaniakatolikówzkomunistami.Nacjonaliścibaskijscykontrolowali
politycznieiwojskowoKrajBasków,gdziedozwolonebyłosprawowaniekultu
katolickiego,aprześladowaniareligijnebyłyznaczniesłabszeniżwinnychczęściach
republikańskiejHiszpanii,choćwystępowały.Należybowiemzauważyć,żesojusznicy
PNVzpartiilewicyrewolucyjnej(główniekomuniści,socjaliściianarchiści)
dokonywalizabójstwduchownychidziałaczykatolickich,głównieniezwiązanych
zPNV,niszczylikościołyidopuszczalisięprofanacjiobiektóworazprzedmiotów
kultukatolickiego.Natematpostawynacjonalistówbaskijskichwobeckomunizmu:
F.deMeer,ElPartidoNacionalistaVascoantelaguerradeEspaña(1936–
1937),Pamplona1992;F.M.Gilabert,PolíticareligiosadelaSegundaRepublica
española,Pamplona1998;G.Redondo,HistoriadelaIglesiaenEspaña1931–
1939,Madrid1993,t.I.LaSegundaRepública(1931–1936),s.324–340oraz
t.II.LaGuerracivil,s.59–61,106–110;F.G.deCortazar,Nacionalismoyreligión
enPaisVascodurantelaGuerraCivil,w:J.L.Sampedro,X.M.Beiras,Homenaje
alprofesorSanpedro:ciclodeconferencias,Madrid1986.
70S.G.Payne,PorquélaRepúblicaperdiólaguerra?,Madrid2011,s.117.
71Natematprześladowań:Á.D.M.Rubio,Lacruz,elperdónylagloria.Lapersecución
religiosaenEspañadurantelaIIRepúblicaylaguerracivil,Madrid2007;V.C.Orti,
LapersecuciónreligiosaenEspañadurantelaSegundaRepública(1931–
1939),wyd.2,Madrid1990;P.Skibiński,Międzyołtarzematronem,s.259–265.
72Á.D.M.Rubio,LosMitosdelaRepresiónenlaGuerraCivil,Madrid2005,s.234.
73J.A.Meyer,LaCristiada,t.I–III,Madrid1979–1987(szczególniet.II.Elconflicto
entrelaiglesiayelEstado.1926–1929).
74PiusXI,encyklikaDiviniRedemptoris,19marca1937roku,nr5,18–19.Korzystam
zwydania:PiusXI,DiviniRedemptoris,przeł.S.Okoniewski,„Wiadomości
ArchidiecezjiWarszawskiej”1937,kwiecień,s.141–170;por.tenże,encyklika
Acerbaanimi,29września1932roku.
75R.MorozzodellaRocca,Lenazioninonmuoiono,passim.
76NatematosobyipontyfikatuPiusaXI:Z.Zieliński,Papiestwoipapieżedwóch
ostatnichwieków,Warszawa1999,s.323–367;Y.Chiron,PieXI:1857–
1939,París2004;M.Agostino,LepapeP.XIetl’opinion(1922–1939),Roma1991;
G.Bianchiiin.,IlpontificatodiP.XIacinquant’annididistanza,Milano1991.
77PiusXI,Przemówieniez18grudnia1924roku.
78„Zewsządbowiemdochodządonasjękiiwołanianarodów,którychksiążęta
ikierownicyzaprawdępowstająiłącząsięprzeciwPanuiprzeciwJegoKościołowi(Ps
2,2).Widzimy,jakwtychkrajachpodeptanowszelkieprawaboskieiludzkie,jak
świątyniePańskieburząiniszczą,jakzakonnikówiBogunasłużbęoddanedziewice
zichklasztorówwypędzają,lżącichisrogomorzącgłodemiwięzieniem,jakszeregi
chłopiątidziewczątodrywająodstadaKościoła,ichMatki,zmuszającichdowyparcia
sięChrystusaidobluźnierstwinajstraszniejszychzbrodnirozpasania,jakcałylud
