Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BankParcelacyjnyprzeniesionodoZakrzewaizmienionojegonazwęnaBank
Ludowy.PrezesemRadyNadzorczejbyłdo1935r.ks.BolesławDomański11,akie-
rownikiemjegosiostraMelaniaDomańska.BankLudowyistniałtakżewKrajence
wlatach1912-192212.
Wybuchwojnyświatowejwsierpniu1914r.całkowiciezmieniłsytuacjępoli-
tyczną.Jednakdopieropodkoniec1916r.,poogłoszeniuaktu5listopada13,nastąpił
wzrostnadzieinawskrzeszeniepaństwapolskiego,awybuchrewolucjiwNiem-
czechwlistopadzie1918r.nadziejeteczyniłrealnymi.Rewolucjaobjęłatakżepo-
wiatzłotowski.Powstawałyżywiołoworadyrobotnicze,chłopskieiżołnierskie.
Miałyonemieszanyskładnarodowościowy,jednakPolacyzdobylidużywpływ
wRadzieRobotniczo-ŻołnierskiejwZłotowie.Radyniebyłysamodzielnymczyn-
nikiempolitycznym.Wykonywałyraczejfunkcjekontrolneprzystarymaparacie
administracyjnym,sądowym,samorządowymiwojskowym14.
Zpunktuwidzeniakonfliktuniemiecko-polskiegoważniejszebyłyjednakrady
ludowepolskieiniemieckie,którezaczęłypowstawaćwlistopadzieigrudniu1918r.
Tworzonojewcałymzaborzepruskim.PrezesempolskiejPowiatowejRadyLudowej
(PRL)wZłotowiezostałwłaścicielziemskizTarnówkiJanKoczorowski,aczłonkami
prezydiumks.LeonPellowskiilekarzzeZłotowaAlojzySobierajczyk.Funkcjeorga-
nucentralnegodlacałegozaborupruskiegopełniłaRadaLudowawPoznaniu.Zwo-
łałaonadoPoznaniasejmdzielnicowy,któryobradowałwdniach3-5grudnia1918r.
Zpowiatuzłotowskiegowzięłownimudział11delegatów,wtym:JanKoczorowski,
ks.LeonPellowski,StefaniaNoryśkiewicziAntoniJasiek15.SejmpowołałNaczelną
RadęLudową(NRL),którejorganemkierowniczymbyłKomisariat.Wydarzeniate
spowodowałydużeożywieniespołeczeństwapolskiego.Organizowanomanifestacje,
demonstracyjnieużywanojęzykapolskiego,wprowadzającgotakżedoszkółele-
mentarnych,noszonopolskiestrojeiemblematy,wywieszanoflagibiało-czerwone.
WbrewzarządzeniomniemieckichwładzwojskowychPolacyutworzylioddziały
StrażyLudowej,którejnaczelnikiemzostałAlojzySobierajczyk16.SkładPRLniebył
stały.Wkrótcejejprezesemzostałks.LeonPellowski,adonajbardziejaktywnych
członkównależelim.in.:ks.LeonKozłowski(wikariuszks.Pellowskiego),Mikołaj
Seydak,PawełPanglisz,ZygfrydNoryśkiewicz,AntoniStypa,IzydorMaćkowicz
iAlojzySobierajczyk.SiedzibąPRLbyłgmachBankuLudowegowZłotowie17.
1111111
11K.Pietrzak-Pawłowski,Spółdzielczośćpolska...,s.24;J.Kloskowski,BankLudowyZłotów...,s.12;
J.Kocik,Spółdzielczośćpolska...,s.50.
12J.Kloskowski,BankLudowyZłotów...,s.15.
13ProklamacjaogłoszonaprzezcesarzaNiemiecWilhelmaIIicesarzaAustro-WęgierFranciszka
JózefaIoutworzeniuwprzyszłościKrólestwaPolskiegozwiązanegoztymipaństwami.
14Z.Dworecki,ZiemienadnoteckieuproguIIRzeczypospolitej,„RocznikNadnotecki”,t.29,1998,s.13.
15Tenże,SpołeczeństwopolskiezachodnichpowiatówWielkopolskiwwalceowytyczeniegranicy
zachodniejpopierwszejwojnieświatowej,„RocznikiHistoryczne”1968,s.54-55;J.Staszewski,
Ziemiazłotowska...,s.109.
16Z.Dworecki,Społeczeństwopolskie...,s.60-64.
17J.Staszewski,Ziemiazłotowska...,s.110.
12
