Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Neuromitologiakreatywności
„Złeibezużyteczne”
Jaknaironię,strukturymózgowenajczęściejwskazywaneprzezneurobiolo-
gówjakozaangażowanewprzetwarzanienowościiprzywoływanewpubli-
kacjachpopularnonaukowychjakokluczowedlaprocesutwórczegojeszcze
stosunkowoniedawnoznajdowałysięwniełascepsychologiiineurobiologii.
Koraprzedczołowaiprawapółkulamająpodstawoweznaczeniedlaradze-
niasobieznowością,ichoćniemająnaniąmonopolu,sąistotnerównież
dlaaktywnościtwórczej.Przezwielelatjednakjednoznichignorowanojako
„bezużyteczne”(płatyczołowe),drugiezaśjako„złe”(prawapółkula).
Wżyciuiwnauceistniejąksiężniczkiikopciuszki,itaksamojakwwięk-
szościobszarówludzkichdążeń,podczasbadańnaukowychpojawiasię
mnóstwofalstartówibłędnychprzekonań.Płatyczołowebyłytraktowanymi
pomacoszemu„płatamisierocymi”,swoistymkopciuszkiemneurologii.Przez
latauważano,żeniczemuużytecznemuniesłużąisąpoto,bywspieraćjakąś
słaborozpoznaną,leczzbytecznąfunkcję.Sądzononawet,żeróżnechoroby
mózgumożna„leczyć”przezprzecięciepołączeńmiędzypłatamiczołowymi
aresztąmózgu.Toobecnieskompromitowaneprzekonaniestanowiłopod-
stawędlaosławionejlobotomiiczołowej,którazostałaprzeprowadzonapo
razpierwszyw1935roku.Jejwynalazca,portugalskineurologAntonioEgas
Moniz,otrzymałw1949rokuNagrodęNoblawdziedziniemedycyny,cobyło
chybajednąznajbardziejniesłusznychdecyzjiwhistoriitegowyróżnienia.
Podobnydoszpikulcainstrumentzwanyleukotomemwkładanoprzez
otwórwywierconywczaszcepacjentaiwykonywanolezję,odcinającpołącze-
niamiędzypłatamiczołowymiaresztąmózgu.Ponieważnowoczesnetechniki
neuroobrazowania,takiejaktomografakomputerowa(TK)czyobrazowanie
metodąrezonansumagnetycznego(MRI),miaływejśćdoużyciadopiero
kilkadziesiątlatpóźniej,lezjęwykonywanodosłowniewciemno.Zanimten
iściebarbarzyńskizabiegzacząłzanikaćwlatachsześćdziesiątychXXwieku,
ogromnąliczbępacjentówzamienionowzombie,usuwającobjawychoroby
psychicznejrazemzwiększościąobjawówżyciapsychicznego*.
*
Możnapowiedzieć,żesprawiedliwościstałosięzadość,Monizzostałbowiempostrze-
lonyprzezparanoidalnegopacjentairesztężyciaspędziłnawózkuinwalidzkim.Jaknaironię,
sprawcanieprzeszedłlobotomiiczołowej;gdybytakbyło,prawdopodobnieniebyłbyumysłowo
zdolnydotakiegoczynu.
30
