Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
doalternatywycierpieniaizadawaniabólu.Wszystkieterzeczynie
byłytakwstrętnenawetnajzacniejszymmężomowychczasów,jak
przedstawiająsięnam,apowszechnewówczaspraktykitraktujemy
jakowyrazelementarnegobrakuwspółczucia.Wbardzoniewielkim
stopniuuczyłyonejednak,jakzadawaćból,gdyżwogóleniewiele
mówiłyobólu.KiedyczytamyoczynachGrekówiRzymianlub
naszychwłasnychprzodków,którewydająsięwskazywaćnaich
nieczułośćnaludzkiecierpienie,niepowinniśmymyśleć,żeci,
którzyichdokonywali,bylirównieokrutni,jakmymusielibyśmysię
stać,abyuczynićcośpodobnego.Ból,którysamizadawali,byli
równieżprzyzwyczajenidobrowolnieprzyjmowaćnawetzbłahych
przyczyn;niewidzieliwnimwielkiegozła,któremywnim
dostrzegamy,aniniebyłoonowichumysłachskandalem.Wnaszych
czasachkoniecznośćstarciamiędzydwojgiemludziwydajesię,
ujmującrzeczwporównawczychkategoriach,właściwienieistnieć.
Wszelkiesytuacje,wktórychjednostkabyłabyzmuszona
obserwować,jakkomuśzadawanyjestból,lubsamatouczynić,
zostałyprzypowszechnejzgodziedelegowanedojasnookreślonych
iwąskichzawodów:sędziego,żołnierza,chirurga,rzeźnika,kata.Dla
większościludziżyjącychwdogodnychwarunkachwszelkiból,
zwyjątkiemtego,jakizadajemyciałuprzypadkiemlubwchorobie,
aumysłowizasprawąnieuchronnychsmutkówżycia,częściej
okazujesięprzedmiotemwiedzyaniżeliczymś,czegoosobiście
doświadczyli.Jesttoszczególnieprawdziwewklasachwyższych
orazwszędzietam,gdziepoprawiająsięobyczaje;unikasiębowiem
nietylkosamegobólu,alerównieżwieluobraźliwychlub
nieprzyjemnychidei.Wartorównieżzaznaczyć,żejesttomożliwe
jedyniedziękiudoskonalaniumechanicznychrozwiązańdostępnych
wyłącznienawysokimszczeblurozwojucywilizacyjnego.
Oczywiście,większośćrodzajówbóluwydajesięowieletrudniejsza
dozniesieniatym,którzyniesąprzyzwyczajeniichdoświadczać,niż
tym,którzysąwtymzaprawieni.Wefekciewporównaniu
zdawnymiczasamizwłaszczawśródbardziejzamożnychwarstw
cywilizowanegospołeczeństwaspotykamyowielewięcej
humanitarnegowspółczuciaiowielemniejheroizmu.Postawa
heroicznawswojejistociepoleganagotowościdoznoszeniacierpień
