Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
uściśleniu(określenieczasu,miejsca,przyczynzgonuitpl)alborozszerzeniu(ustalenie
dodatkowychelementów,jakmotywy,przebiegzdarzeniawwarunkachobronyko-
niecznejitpl)l
Istniejąjednakczynności,którewykonujesięwkażdympostępowaniukarnym,nie-
zależnieodposiadanychwersji,nplzabezpieczeniemiejscazdarzenia,przesłuchanie
osobyskładającejinformacjeozdarzeniul
Liczbawersjijestuzależnionaodrodzajuprzestępstwa,okolicznościzdarzenia,
stopniatrudnościwykryciasprawcyitpl
Noweperspektywydlabudowywersjikryminalistycznychotwierawiktymologia
kryminalna,którejwynikipozwalająnaopracowaniemodeluwykrywalnościsprawców
przestępstw-odofiarydoprzestępcy27l
Najczęściejwtokucałegoopracowywaniamodelukonstruujesięoddwóchdoczte-
rechjegowersjilObserwujesiętendencjędoograniczaniasiędoraczejniewielkiejliczby
hipotezlOpracowujesiętewersje,którewydająsięnajbardziejprawdopodobnewedług
ocenyprowadzącegopostępowanieprzygotowawcze,nietworzysięnatomiastwszystkich
wersjidotyczącychobiektywniemożliwychwyjaśnieńfaktówl
Wśródankietowanych100funkcjonariuszytylko16stwierdziło,iżwprowadzonych
przeznichsprawachwysuniętowersjedotyczącewszystkichobiektywniemożliwych
wyjaśnieńokolicznościzdarzenialWolbrzymiejjednakwiększościspraw(84)ograni-
czonosiędoobjęciawersjaminajbardziejprawdopodobnychmożliwościichsprawdzania
iewentualnienapodstawiemateriałuuzyskanegotądrogąopracowywanokolejnewersjel
Metodatakajestniewątpliwiemniejwiarygodna,zawierapewneryzykobłęduprzyusta-
laniustopniaprawdopodobieństwaposzczególnychmożliwychwyjaśnieńlNależywięc
dążyćdozwiększenialiczbyspraw,wktórychtworzysięwersjeniewedługprawdopodo-
bieństwa,leczwedługmożliwościobiektywnychl
Każdawersjapodlegadokładnemusprawdzeniuwcelustwierdzeniajejzgodności
zrzeczywistościąl
Wpolskiejliteraturzekryminalistycznejzostałyopracowanenietylkokryteriaprefe-
rencji,którejednakniewystarczająwprocesiewartościowaniawersji,leczrównieżreguły
preferencji,stanowiąceswoistąprocedurępostępowania28lSąto:
1)regułahierarchicznegouporządkowaniakryteriówpreferencjiwersji,
2)reguładominacjiprawnychkryteriówpreferencjiwersji,
3)regułaceterisparibus,
4)reguławspółzależnościwersji,
5)regułaexantel
Okoliczności,którebadasięwceluzweryfikowaniaprzyjętychhipotez,możnapo-
dzielićnadwiegrupy:wykluczająceizwiększającejejprawdopodobieństwolJeżelinpl
stwierdzisię,żestrzałoddanozpistoletulubrewolweruzodległościponad50cm,wersja
osamobójstwiejestwykluczonalOdległośćstrzałumabowiempodstawoweznaczenie
dlaprzyjęciawersjiwkonkretnymprzypadkul
Ustaleniemotywuewentualnegosamobójstwaniejestrównoznacznezprawdziwością
tejwersji,chociażczynijąbardziejprawdopodobnąl
Przykłademsprawdzaniawersjimożebyćproblemustaleniawpraktycekolejności
śmierciosóbzmarłychnjednocześnie”wkatastrofielWtymprzypadkunależykierować
27BlHołyst,Wiktymologia,Warszawa2022l
28ZlPastorczak,Metodologiczneiprawneproblemywersjikryminalistycznej,Warszawa1985,sl230-232l
98
