Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
HannaKowalska-Stus
Staryobrzędbyłswoistąniszątematyczną,którapodprzykrywkątematów
zgodnychzmarksistowskąmetodologiąnaukowąpozwalałaprzemycićwiedzęna
tematrosyjskiejkulturychrześcijańskiej.Znamiennymprzykłademmożeposłużyć
pracaAndriejaRobinsonapt.WalkaideiwrosyjskiejliteraturzeXVIIwieku
19.
Choćksiążkataniepozbawionajestmarksistowskiegożargonumetodologicznego,
tozawierawielecennychcytatówiodchodziodsocjologicznejinterpretacjiważ-
nychdlaprawosławnejkulturyzjawisk,takichjak:monastycyzm,spórwokółiko-
ny,znaczenieEwangelii.
Poupadkukomunizmuposzukiwaniatezaowocowaływielomawartościowymi
pracaminatematliteratury,kultury,historii,anawetfilozofiistaregoobrzędu
20.
LaboratoriumArcheologiczneUniwersytetuMoskiewskiegoodroku1992zaczęło
wydawaćalmanachŚwiatstaregoobrzędu(МирСтарообрядчества).Wbada-
niachpoświęconychstaremuobrzędowipojawiłysięnoweujęcia:filozoficzne,
teologiczno-filologiczneikulturowo-socjologiczne.
Drugimproblemem,zktórympostanowiłasięuporaćmediewistykaradziecka,
byłproblemkomparatystyki.Doroku1960kwestiitejoficjalnienieporuszano.Na
konferencji,zorganizowanejprzezInstytutLiteraturyŚwiatowejANZSRR,dzięki
WiktorowiŻyrmunskiemu–germaniście,określonomiejscekomparatystykijako
metodywramachmetodologiimarksistowskiej.Byłtokrokwstronęantydogmaty-
zmu,któryprzyniósłkolejnezmiany.DziękiGiennadijowiPospiełowowi,Aleksie-
jowiBuszminowiiBorysowiRieizowowiuznano,żemetodologiamarksistowska,
przydatnadobadańocharakterzeekonomiczno-społecznym,różnisięodmetodolo-
giiliteraturoznawczych,przystąpionozatemdonawiązaniadialoguzmistrzami
przeszłości,takimijak:AleksandrWiesiełowskijiWarwaraAdrianowa-Pierietc.
Byłytojednakpustedeklaracje,ponieważkonkretnebadaniaograniczałysiędo
ukazywaniaanalogiiiszukaniaźródeł,programowonatomiastodrzuconoteorięza-
pożyczeń.BadanianieposzływkierunkuwyznaczonymprzezAleksandraWiesie-
łowskiego,którystwierdził,żewpływyobceuwarunkowanesąistnieniemwe-
wnętrznejzgodnościpomiędzyelementemobcymikulturąprzyjmującą
21.Mediewi-
stycznebadaniaporównawczecharakteryzowałysięjednostronnością,brałypod
uwagępojedynczywyizolowanyaspektliteratury.Zajmowałysięnp.:porównawczą
historiąstylów,narracji,czasu,przestrzeni,konstrukcjibohatera.Mediewiściwzo-
rowalisięnastrukturalnychanalizachporównawczych,stosowanychwbadaniach
folklorystycznych.Brakbyłoujęćsyntetycznych,ukazującychzwiązeksztukizróż-
nymiśrodowiskamikulturowymi.
19А.Робинсон,БорьбаидейврусскойлитературеXVIIвека,Москва1974.
20Н.Бубнов,СтарообрядческаякнигавРоссиивовторойполовинeXVIIв.,Санкт-Пе-
тербург1995;С.Вурграфт,И.Ушаков,Старообрядчество.Лица,события,предметыисим-
волы.Опытэнциклопедическогословаря,Москва1996;Традиционнаядуховнаяиматериаль-
наякультурарусскихстарообрядческихпоселенийвстранахЕвропы,Азии,Америки,ред.
Н.ПокровскийиР.Моррис,Новосибирск1992;М.Шахов,Философскиеаспектыстароверия,
Москва1997.
21А.Веселовский,Отчетыозанятияхвовремязаграничнойкомандировкиза1862–1863гг.,
„ЖурналМинистерстваНародногопросвещения”,декабрь1863,отд.2,s.558.
