Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
HannaKowalska-Stus
SzczapowiAleksandrZimin.Dotegoostatniegonależym.in.sformułowanie
o„masowymfabrykowaniuświętych”nadwóchsoborachkanonizacyjnychwXVI
wieku(s.115).Znamiennejest,żetensamAleksandrKlibanowwkilkalatpóźniej
napisałksiążkęDuchowakulturaśredniowiecznejRusi
41.Wyszłaonadrukiemjuż
pośmierciautoraizawierarozdziałycharakteryzującejęzykiemzbliżonymdo
teologicznegom.in.różneaspektyświętościczłowiekaczyduszpasterskiejdziałal-
nościwiejskiejparafii.
Autordrugiegoopracowania–RusłanSkrynnikow
42,powołującsięnaefekty
interpretacyjnewyżejwymienionejpracy,określazastosowanewniejklasowe
kryterium,jakonieodpowiednie.Bezuwzględnieniaaspektukulturyduchowej
ietycznejobiektywnespojrzenienahistorięCerkwi,wedługautora,jestniemożli-
we(s.5).CharakterystycznącechąksiążkiSkrynnikowa,poświęconejstosunkom
państwaiCerkwinaRusiwXIV–XVIwieku,jestunikaniekomentarzyiszukanie
odpowiedziwjaknajwiększejliczbieźródeł.
Osobnyrozdziałmediewistykistanowiąpracepoświęconesztuceruskiegośre-
dniowiecza.Zaznaczyłysiętudwietendencje.Jedna,reprezentowanaprzezteolo-
gów,skupiałauwagęnaikonieiarchitekturzejakosymbolicznychnośnikachludz-
kiejmyśliskierowanejdoBoga.NajwybitniejszymjejprzedstawicielembyłPawieł
Fłorenskij
43.Drugauwidoczniłasięwpracachhistorykówsztuki,którzypostrze-
galiikonęjakoartystyczneosiągnięciekulturynarodowejiskupialiuwagęna
ewolucjitreściitechnikartystycznych.Trzebaprzyznać,żewostatnimdziesię-
cioleciupojawiłosięwielewartościowychpracpoświęconychsztucestaroruskiej
44.
Jednakpogłębioneanalizy,sięgającefilozoficznychiteologicznychpodstaw
estetykistaroruskiej,powstawaływśródbizantynistów.Donajbardziejznanych
należąprace:SiergiuszaAwierincewa
45,WiktoraByczkowa46,MichaiłaMurjano-
wa
47.Dwajpierwsiwybitniznawcykulturygreckiej,wczesnochrześcijańskiej
ibizantyjskiejreprezentujątentypbadań,którytworzyfundamentrozumienia
kulturywschodniochrześcijańskiej.Charakteryzująsięonegłębokąświadomością
41А.Клибанов,ДуховнаякультурасредневековойРуси,Москва1996.
42Р.Скрынников,ГосударствоицерковьнаРусиXIV–XVIвв.,Новосибирск1991.
43Wlatachosiemdziesiątychukazałosiętłumaczeniezebranychartykułów:Paweł(Florencki),
Ikonostasiinneszkice,przekł.Z.Podgórzec,Warszawa1984.
44Jakoprzykładmożeposłużyć:I.Jazykowa,Światikony,przekł.ks.H.Paprocki,Warszawa
1998.
45С.Аверинцев,Поэтикаранневизантийскойлитаратуры,Москва1977;S.Awierincew,
Naskrzyżowaniukultur,przekł.D.Ulicka,Warszawa1988;С.Аверинцев,Риторикаиистоки
европейскойлитературнойтрадиции,Москва1996;С.Аверинцев,ВизантияиРусь:дватипа
духовности,„НовыйМир”1988,No7,9.
46В.Бычков,Византийскаяэстетика,Москва1977;idem:ЭстетикаОтцовЦеркви,Москва
1995.Tasamapozycjaukazałasiędrukiemw1981rokupodzamaskowanymtytułem:Эстетика
позднейантичности.Zarzucanopotemautorowiideologicznąniedojrzałośćiprzemycanieteologicz-
nejproblematyki.Por.Введениек:ЭстетикаОтцовЦеркви,1977;idem:c.11;ukazałasiętakżepod
redakcjąiprzywspółautorstwietegoż:Художественно-эстетическаякультураДревнейРуси,
Moskвa1997.
47М.Мурьянов,ГимнографияКиевскойРуси,Москва2003.
