Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
PAVELMfiHLPACHR
Andragogikaposzerzapojęcieedukacji,włączającwjejobszarpozakształceniemdzieci
imłodzieżytakżekształceniedorosłych;badawpływyocharakterzeintencjonalnymifunk-
cjonalnym;zajmujesięedukacjąiopieką.Możebyćrozumianajakoformowaniesięosobo-
wościczłowieka-istotyspołecznejzdolnejdosamorealizacji,jakteżjakoprocessocjalizacji
wznaczeniunabywaniaukierunkowaniaspołecznegoiprzygotowaniadopełnieniafunkcji
społecznych.Ponadtorozumiećjąmożnajakoprocesenkulturacji,tj.wdrażaniajednostkido
uczestnictwawkulturze.Edukacjawtymujęciumawpływfunkcjonalny,przejawiającysięjako
wpływśrodowiskaspołecznegozaznaczającysięwsposóbnieintencjonalny,zanimnastąpi
uformowaniesięosobowości.Andragogikaanalizujerównieżwpływintencjonalny,tj.edukację
wwąskimsensie.
Możemyzatemwtymświetlewkategoriachoperacyjnychwyodrębnićwandragogicena-
stępująceobszary:1)edukacjęwwąskimznaczeniu,którązkoleimożnadalejpodzielićnaedu-
kacjęakademicką,instytucjonalnąitreningobszarowy,jakiedukacjępozaszkolną,2)edukację
wznaczeniuedukacjipolitycznej,propagandy,edukacjizdrowotnej,obywatelskiej,reedukacji
przestępców,zapobieganiapatologiomspołecznym,edukacjifizycznej,kulturowejiwojskowej,
3)opiekęwznaczeniuopiekiedukacyjno-kulturowej,zawodowej,zarządzaniazasobamiludz-
kimi,opiekispołecznejwłączniezopiekągerontologiczną,aktywnościczasuwolnegoisamo-
realizacji,4)wpływufunkcjonalnegopoprzezmediamasowe,pracęedukacyjnąrozmaitych
instytucjiiorganizacji.
Fakt,iżandragogikajestzainteresowanazwiązkamiindywidualnymiispołecznymizkultu-
rą,ekonomiąipolityką,jakteżpotrzebarozróżnieniatejszerokiejinterpretacjiwobecwęższej
koncepcjiandragogikijakoteoriiedukacjidorosłych,prowadzinasdoużyciapojęciaandrago-
gikiintegralnej.Pojęcieintegralnościjestwtymmiejscubardziejzasadnezewzględunato,iż
andragogikaintegrujepunktwidzeniakilkuróżnychdyscyplinnaukowychodnośnieproble-
mówpojawiającychsięwróżnychobszarachżyciaspołecznego.Cowięcej,andragogikadoko-
nujeintegracjiróżnychetapówindywidualnychkarierorazbadańnadprocesamiifenomenami
wpływającyminajednostkiludzkiewśrodowiskupermanentnejzmianyspołecznej.
Andragogikaintegralnamożebyćdefiniowanajakonaukastosowanabadającazachowa-
nialudziwkrytycznychdlanichpunktachichkarieryijejproblematycznymukierunkowaniu.
Edukacjaspołecznarozumianawtensposóbjestznaczniebardziejskupionanasocjotera-
peutycznychipsychoterapeutycznychrelacjachzjednostkami,któreniesąwstanieporadzić
sobiezproblemami.Oczywistejest,żenajbardziejpomocnądyscyplinąwtejmierzestajesię
psychologia.
Andragogikaintegralnajesttakżenaukąbadającąanimacjęjednostki.Animacjatabowiem
jestnigdyniekończącąsięhumanizacjąjednostkizwiązanązenkulturacją(tj.zdobywaniem
kolejnychkompetencjikulturowych),socjalizacjąiresocjalizacją(tj.optymalizacjąpozycjispo-
łecznychiról),jakrównieżsamąedukacją(tj.intencjonalnyminastawionymnacelformowa-
niemjednostki).Andragogikaintegralnawespółzedukacjąspołecznązajmujesięproblemem
odzwierciedleniazmianzachodzącychwwieluróżnychwymiarachiposzukiwaniemmożliwo-
ściminimalizacjiichnegatywnychskutków.Dlategoteżwopisanymtutajobszarzebadawczym
ważnejest,abypołączyćbadaniaocharakterzepsychologicznymzsocjologicznymi,copozwoli
nauchwycenietempaidynamikizmiandotykającychnietylkomłodepokolenia,lecztakże
ludzidorosłych.Jesttotymistotniejsze,iżaspektspołecznydeterminujewwieluprzypadkach
nasząpozycjęzawodową.Zaletątakiegopodejściajestkompleksowość,systematycznośćiinte-
gracyjnydostępdorozwiązańbadanychproblemów.
