Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Względnośćkulturalności
okolicznościachiwkażdejwarstwiespołecznej.JakpiszeNorbertElias
(2011),ograniczenie,doktóregosięposuwano,sprowadzałosiędotego,
żebyniespluwaćnastół,leczpodstół.Kolejnewiekiniewyeliminowały
spluwania,przynosiłyjednakcorazsurowszeograniczenia.NormanDavies
zebrałinstrukcjewsprawieplucia,pojawiającesięwhistoriiEuropy,które
ilustrująewolucjęnormdotyczącychtegozachowania:
Nieplujnadstołemaninastół(Anglia,ok.1463).
Nieplujprzezstół,jaktoczyniąmyśliwi(Niemcy,XVw.).
Odwróćgłowę,gdyplujesz,abyślinaniepadłanakogo.Jeślizaśco
zropiałegonaziemiępadnie,trzebatonogąprzydeptać(ErazmzRotter-
damu,1530).
Należysiępowstrzymaćodpluciaprzystole,jeślitotylkomożliwe
(Włochy,1558).
Dawniejdozwalałosięplućnaziemiępodnogiludziwysokiejrangi
(…).Dziśuchodzitozanieprzyzwoitość(Francja,1572).
Częstespluwaniejestrzecząnieprzyjemną.Wdomachosóbpoważa-
nychspluwaćnależywchusteczkę(…).Nieplujtakdaleko,żebyś
musiałszukaćswojejślinynaziemi,nimjąprzydepniesz(Liege,1714).
Bardzotoniestosownepołykaćto,cowinnozostaćwyplute(…).
Splunąwszywchusteczkę,złóżjąwedwoje,niepatrzącnanią,apotem
schowajdokieszeni(LaSalle,1729).
Jestrzecząniewybaczalniegrubiańską,jeślidzieckoprzyzabawiepluje
wtwarzswoimtowarzyszom(LaSalle,1774).
Plucietowewszelkichokolicznościachzwyczajwielcenaganny.Nie
tylkonieokrzesanyiobrzydliwy,aletakżebardzoniezdrowy(Anglia,
1859).
Czyzauważyliście,żedziś[ukrywamy]to,czegonasiojcowienie
wahalisiępubliczniemanifestować?(…)Spluwaczkajestsprzętem,
któregojużnieuświadczyszwnowoczesnychdomach(Cabanas,1910)
(za:Davies2002,380,por.Elias2011,220-223).
Spluwaczkibyłyjednaknietylkowdomachprywatnych,wktórych
znajdowałysięzwykleprzydrzwiach,kanapachifotelach.Byłoichrów-
nieżpełnowmiejscachpublicznych,takichjakdworce,pociągi,statki,
kawiarnieirestauracje.PodkoniecwiekuXIXwParyżuucieszonosię,że
zprzestrzenipublicznejpowoliznikałyspluwaczki,którewPolsceobecne
byłyjeszczepoIIwojnieświatowej,znapisemnadnimi:nPlućtylkodo
spluwaczki”.Zczasem,wrazzezniknięciemspluwaczek,pojawiływmiej-
scachpublicznych,środkachlokomocjiitd.tabliczkiznapisem:nZakaz
plucia”.Dziśsąniepotrzebne,ponieważprzeciętni,zdrowiludziejużnie
35
