Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
11
zachowaniaprozdrowotnezróżnychdziedzin,jakizachowaniaproekologiczne
mogąbyćzesobąpowiązane,cojestwarunkiemkoniecznymwystępowania
efektówłańcuchowych.
Celemtejksiążkijestzaproponowanienowegopodejścia,zwanegoparadyg-
matemCampbella,wedługktóregowspółzależnośćzachowańjestmożliwado
zaobserwowania,gdyskonceptualizujesięzachowaniajakokrokioróżnejtrud-
nościprowadzącedoosiągnięcianadrzędnegocelu,np.ochronyzdrowialub
ochronyśrodowiska(Kaiser,ByrkaiHartig,2010).ParadygmatCampbellabył
dotejporyeksplorowanywyłączniejakomodelwyjaśniającyzwiązekpostaw
zzachowaniami.Pewnezałożeniategokomplementarnegodotradycyjnych
podejściawydająsięrównieżodpowiedniedowyjaśnianiaprzynajmniejczęści
obserwowanychefektówłańcuchowych.WedługparadygmatuCampbella
upodłożałańcuchowychzmianleżądwaczynniki:ogólnapostawaludziwobec
danejklasybehawioralnejorazkosztrealizacjiobserwowanychzachowań.
Związekmiędzywielomaspecyficznymizachowaniamiiogólnąpostawąma
charakterformalny,anie-jakwwiększościmodeli-przyczynowo-skutkowy
(tamże).WykorzystującwięcmodelRaschazprobabilistycznejteoriitestów,
możnaarytmetycznieoszacowaćprawdopodobieństwowystąpieniazmian
łańcuchowych.
Autorskiebadaniazaprezentowanewksiążcepowstałynapodstawie
założeńparadygmatuCampbella.Byłyonejednakinspirowanerównież
klasycznąliteraturąnatematefektówłańcuchowych.Dlategomechanizmy
efektówłańcuchowychbędąanalizowanetakżewodniesieniudotradycyj-
nychwpsychologiispołecznejteoriitłumaczącychtakiezmiany(rozdz.1).
Przedstawięszerokągamęefektówłańcuchowychnaprzykładziebadańempi-
rycznychdotyczącychdwóchdziedzinstosowanych,tj.ochronyśrodowiska
ipromocjizdrowia.
Zaprezentujęwynikibadańempirycznychwterenie,wktórychtestowałam
rolękomponentówparadygmatuCampbella,czylipostawyikosztyrealizacji
zachowań,dlawyjaśnianiaobserwowanychzmianłańcuchowych.Zanimjednak
skoncentrujęsięnaefektachłańcuchowych,zweryfikujęzałożeniaparadygmatu
odnośniedojednowymiarowościpostawproekologicznejiprozdrowotnej.
Przedstawiędefinicjękosztubehawioralnegoorazsposóbszacowaniago
wedługzałożeńprobabilistycznejteoriitestu.Wtympodejściukosztbehawio-
ralnyjestmierzonyobiektywnieipozostajeniezależnyodtego,jakpostrze-
gajągoludzie.Kosztprzekładasięnatrudnośćzachowań,apodstawąjego
oszacowaniajestodsetekosób,którerealizujądanezachowanie.Wrozdziale
2porównamkosztbehawioralnygrupyzachowańproekologicznychiprozdro-
wotnychdlapróbyosóbzogólnejpopulacjizPolskiiHolandii.
Wrozdziale3skoncentrujęsięnakoszciebehawioralnymjakoistotnym
czynnikupozwalającymzrozumiećzmianyłańcuchowewdziedzinieochrony
środowiska.Najpierwpokażę,żewwynikuskutecznejinterwencjipsycholo-