Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
AnnaCzabanowska-Wróbel
Najważniejszawtymwłaśnieesejujestcałkowitareinterpre-
tacjakategoriiDwpływu”,którawtradycyjnymujęciumusisię
wydawaćLeśmianowimocnozużyta57.
SzkicoWildzietoniejedynytekstLeśmiana,któremumożna
expostprzypisaćcharakterkomparatystyczny.Innyprzykładsta-
nowićmogąwyłaniającysięzrecenzjiksiążkiKazimierzaChłę-
dowskiegosamodzielnyesejoludziachOdrodzenia,wktórym
dokonanezostajeporównanieczłowiekawspółczesnegoirene-
sansowego(wtymantropologiczno-kulturowymzastawieniu
znalazłosięteżmiejscedlaporównańzdziedzinyprawakarnego
irefleksjaodawnym,indywidualistycznymtypiezbrodniijej
współczesnymuśrednionymcharakterze)58.
60Ewolucyjnateorialiteratury
czyantropologialiteratury?
Niemapewności,żeLeśmianprzeczytałksiążkęPosnetta
wtłumaczeniuZofiiDaszyńskiej.Jeślitozrobił,znalazłpodtą
samąokładkąinnyprzekładautorstwapolskiejuczonej,który
uznałaonazaodpowiedniedopełnieniesyntetycznegoujęcia
komparatystycznego:publikacjęnajważniejszychfragmentów
książkiCharles’aLetourneauL’évolutionlittérairedanslesdiver-
sesraceshumaines(1894).Coznamienne,tłumaczkauznała,że
najbardziejadekwatnymokreśleniemprezentowanejdziedziny
będzieDteorialiteratury”59,cowskazujenanieostryówcześnie
charaktertejkategorii60.
57LeśmianpiszetesłowanarokprzedukazaniemsięmonografiiStanisława
WindakiewiczaWalterScottiLordByronwodniesieniudopolskiejpoezjiroman-
tycznej.
58OesejutympiszeszerzejJanZięba,zwracającuwagęnakontekstykulturo-
weisocjologiczne.J.Zięba,BolesławaLeśmianaświatopoglądnowoczesny,op.cit.
59Tłumaczkauzasadnia:DPracaPosnetta,któraukazałasiękilkalattemu,
obejmuje,jaksięczytelnikzapewneprzekonał,teoretycznezasadyrozwojulite-
ratury,popierajelicznymiprzykładami.DziełoLetourneausprawdzateorię,roz-
patrującliteraturęcałegoszereguludówpierwotnych,wktórychniejestona
jeszczepiśmiennictwem,alewyrażasięwtańcu,śpiewieiustnychpodaniach.
Obajautorowiewychodzązewspólnegozałożenia,widzącwliteraturzejeden
zprzejawówogólnejewolucjispołecznej,ściślezinnymizwiązanyiodnichza-
leżny”.Ch.Letourneau,Oteoriiliteratury[w:]H.M.Posnett,Literaturaporów-
nawcza,op.cit.,s.380.
60Opowiązaniachdziewiętnastowiecznejkomparatystykizpoczątkamiteo-
riiliteraturywPolscezob.T.Bilczewski,Comparativeliteratureandthebirthof
