Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Ryshistorycznyrozwojulinwstarożytności
23
odcinkunwłączająjeponowniedostruktury.Siłytarcia,coprzedstawionopo
prawejstronierys.1.1,włączajądopracyuszkodzonewłóknopoprzezichdziałanie
wywołanesiłamiwzdłużnymi.Należyzauważyć,żenaintegralnośćcałejstruktury
majądużywpływjeszczedwadodatkoweparametry.Jesttokątzwiciawłókienα[0]
ibezwymiarowywspółczynniktarciawłóknaowłóknopowszechnieoznaczany
literąμ.Współczynniktarcianiemożebyćzbytduży,gdyżwłókna,mającograniczo-
nąwytrzymałośćnazrywanie,wprocesieskręcaniarwałybysię,luzowałyiwrezulta-
cieniedałobysięuzyskaćwspółpracypomiędzynimi.Integralnośćtakwytworzonej
strukturyzależyponadtoodobciążeniapełnejstruktury,cooznaczononarysunku
jakosumęsiłprzenoszonychprzezposzczególnewłóknaF[kN].Imwięcejwłó-
kien,tymlepiej,alepodstawowymograniczeniemnośnościcałejstrukturyjestwy-
trzymałośćnarozciąganieużytychwłókien.Dlategoteżwytwórcylinodzarania
dziejówzawszebralipoduwagęrodzajmateriałuijegoprzydatnośćdodanego
zastosowania.Wrazzewzrostemsiływzdłużnejrośnieteżwartośćskładowej
stycznej-siłaF
styczne[kN],awrazzniąmomentodkrętu,któryzewzrostemobcią-
żeniabędziedążyłdoodwinięciaskręconychwłókien.Znajomośćtegofaktupowo-
dowała,żewykonawcylinwłókiennychstosowaliżnerozwiązaniamającetemu
zapobiec.Najpowszechniejszebyłowykonywanielinwdwóch,anawetwtrzech
etapach.Najpierwskręcanopojedynczewłóknawpośredniestruktury,którenazy-
wamysplotkami,anastępniesplotkiteskręcanowgotowąlinę.Stosowanoteż
skręcaniewprzeciwnestronysplotekilin,skręcanielinzwieluwarstwsplotek,
splatanie,przeplatanie,stosowanieoplotów,pokryćitp.Dopracowaniesiętychtechno-
logiiginiewbardzoodległejprzeszłości[41,85].Przedstawionynarys.1.2hieroglif,
którymwstarożytnymEgipcieoznaczanowyrobypowroźniczeitkanewykonane
zbawełny,świadczyotym,żejużwtedyrozumianomechanikępracylinwykona-
nychzwieluwłókien.Współczesnebadanianaukowewskazują,żepierwszeszyte
ubraniazeskórpojawiłysięnieźniejniż200tys.lattemu[41],azszywanienie
jestmożliwebezigłyinici,któresąprawdopodobniejednymizpierwszychustro-
jówwykonywanychpodobniejakwspółczesneliny,choćwinnejskali.
żnegorodzajuplecionki,sznuryilinywykonywanezwłókienroślinnych
izwierzęcych,którezostałyniezależniewynalezione,stosowanowewszystkich
kulturachnaprzestrzenicałychdziejówludzkości.Niematakiejkulturymaterial-
nej,któraniewytworzyłabystrukturytypulinazdostępnychnadanymterenie
materiałówwłókiennych.Wykonywanojeręcznie,ponieważkołowrotekprzędzal-
niczyzostałwynalezionywIndiachdopierook.700r.n.e.[29].Przykłademmogą
byćprekolumbijskiewyrobysznuroweilinoweznalezionewgrotachwkanionie
rzekiChicamochawKolumbiiwAmerycePołudniowej.Wyrabianoznichgłównie
tkaniny,siecijucznesłużącedotransportuitp.Bardzodużążnorodnośćtych
wyrobówprzedstawiononarys.1.3.Artefaktyteświadcząnietylkooznajomości
przezichwytwórcówtworzywa,lecztakżeżnychtechnologiiwykonywaniatakich
strukturzżnychspecyficznychmateriałów.