Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nączyetnograficznąwersjążyciacodziennego.Wtymnurcieakcentpołożony
jestnakulturzematerialnej,społecznychpraktykach,folklorze,powszechnych
przekonaniachiprzesądachorazrodzinie”
2
.Tradycjętę–nawiązującądo
badańgenealogicznychiromantycznejHerderowskiejetnografii–należy
rozumiećszeroko,gdyż,zdaniemBrewera,jejwspółczesnąkontynuacjęsta-
nowiąchoćbybadaniamikrohistoryczne.
Druginurtbadańnadcodziennościąpowiązanyjestzteoriąkulturową,
jegoźródłasięgająpoczątkówXXwieku,aideologicznezwiązkiświatopoglą-
dumarksistowskiegoilewicowego.Badaczwymieniawtymprzypadkunie
tylkotradycjęLukácsa,aleteżsurrealistów,WalteraBenjamina,MichaiłaBach-
tina,HenriLefebvre’a,sytuacjonistówiMicheladeCerteau.Brewerdowodzi,
żengłównymzagadnieniemdlatychuczonychbyłanaturanowoczesnego
życiacodziennegowutowarowionych,kapitalistycznychspołeczeństwach,
ichświadomośćwłasnychograniczeńorazrefleksjanadprzekształceniem
świataspętanegokoniecznościamiwświatwolności,światanudywświat
kreatywności,wyalienowanejipokawałkowanejegzystencjiwludzkącałość”
3
.
Możnapowiedzieć,żemetaforąpierwszegonurtubadańnadcodzien-
nościąjestpoznawczapodróżzterytoriumkulturyoficjalnejkutemu,co
codzienne,ruchwgłąbi–nierzadko–zanurzeniesięwodnalezionejniszy.
Metaforądrugiego–odsłanianieczydemaskacjatego,cojestnajbliżejnas,
leczzostałozasłonięteczyprzekłamane.nNiewszystkoto,cooswojone,jest
poznane”,powiadałHenriLefebvre4.
Wbadaniachliterackich,któremożnabykojarzyćzpierwszątradycją,
codziennośćjestodrębnąsferą,wktórej–byująćrzeczobrazowo–odnaj-
dujemytoczącesięwłasnymrytmemróżneprzejawyliterackości.Tradycja
drugamaambicjenmajeutyczne”:próbujewydobyćzotaczającejrzeczywi-
stościcodziennejkreatywnośćitwórczośćzapomocąkulturowej,społecznej
czypolitycznejkrytyki,niekiedyteżprzewartościowańsamejkategoriisztuki.
Chciałbymwskazaćkilkapolskichpróbwyartykułowaniarelacjimiędzy
literaturąacodziennością,którewcharakterystycznysposóbsprzymierzają
sięzzarysowanymitradycjaminkonstruowaniatwórczejcodzienności”.
Zetknięcienaukioliteraturzewjejnowoczesnejpostacizproblemem
związkówliteraturyicodziennościwynika,jaksądzę,zprostegomechanizmu.
Zajednązgłównychcechnowoczesnychbadańliterackichuznaćmożemy
dążeniedoobjęciaiusystematyzowania–synchronicznegolubdiachro-
nicznego–całościpiśmiennictwa,anawetsztukisłowa(wczymmająswój
2
J.Brewer,MicrohistoryandtheHistoriesofEverydayLife,nCulturalandSocialHistory”2010,
nr1,s.91.
3Tamże,s.92.
4H.Lefebvre,CritiqueofEverydayLife,Vol.1,tłum.JohnMoore,wstępM.Trebitsch,Lon-
don–NewYork1992,s.15.
14
