Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Didaskaliaczęstopozostająrównieżjedynymśladempotencjalnych
dziełoobiecanych,projektowanych,lecznienapisanych,ukazująpróbypisa-
nia,którejednakniezakończyłysięzapowiadanymrezultatem.Tekstpo-
boczny,wchłaniającobrazydramaturgiczne,zajmujemiejscedramatu,ale
ciągleteżpozostajeliterackimkomentarzemdoniego,dramatycznąnarracją
onimbądźoniemocyjegonapisania.Możnapowiedziećzatem,żedidaska-
liasytuująsięwstrefiepomiędzysłowemaobrazem,aleteżmiędzylitera-
turąakomentarzemdoniej.
Powtórzenia
Powtórzeniekażemyślećopróbie,próbanatomiastodsyładomecha-
nizmupowtórzenia.Sprzężenietychdwóchgestówsprawia,żetekstjest
ciąglewruchu,opalizujeróżnymiznaczeniami,niezmiennieodsyładowszyst-
kichswoichHwersji”,dajesięwidziećjakozespółmożliwości.Jegoodmiany
możnaczytaćwkategoriachpróbteatralnych,aleteżjakoprojektowane
potencjalnewersjedanejopowieści.
Gdywysiłekopowiedzeniajakiejśhistoriiprowadzidopowstaniakilku
jejwariantów,którewzajemniesięścierają,uzupełniają,mówiątosamoinie
tosamojednocześnie,próbazyskujedramatycznywymiar.Tegotypupo-
stępowanieodnaleźćmożnawpismachfilozoficznychSørenaKierkegaarda,
anagruncieliteraturywtwórczościZbigniewaHerberta.Uobujakżeprze-
cieżróżnychtwórcówznajdziemyprzykładydramatycznegorozpisywania
prezentowanejopowieścinawielewersji,byzakażdymrazeminaczejroz-
łożyćakcenty.
WnociepoprzedzającejPowtórzenieKierkegaardatłumaczodnotowuje,
żeautorprawdopodobniedoostatniejchwiliwahałsię,jaksformułować
podtytułswojegodzieła.RozważałmiędzyinnymitakiewariantyjakoHbez-
owocnapróba”,Hodkrywczapróba”iHpróbafilozofiieksperymentalnej”31.
WkażdymztychsformułowańpojawiasięHpróba”.Możnazatemwysnuć
wniosek,żewujęciuduńskiegofilozofapowtórzenienależywidzieć
wsprzężeniuzkategoriąpróby.Powtórzeniewjakimśsensiezawszepozo-
---
----
---
---
---
31Zob.notęodtłumacza,[wo]S.Kierkegaard,Powtórzenie.Przedmowy,przeł.ioprac.
B.Świderski,Warszawa2000,s.11.
15
