Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zeidler-Janiszewska,piszącokierunkachzwrotuikonicznegownaukach
okulturze.BadaczkastwierdzaoHUświadamiamysobiecorazwyraźniej,że
granicedzielącedyscyplinyniemająwistociecharakteruteoretycznego,
leczhistorycznyi–jakotakie–mogąbyćnietylkoprzekraczane,aleiprze-
suwane,modyfikowaneizamienianewprogi,którezapraszajądoróżnokie-
runkowychprzejść”66.RównieżEwaDomańskawkontekścierozważań
ozwrocieperformatywnympodkreślawielodyscyplinarnośćidiomuper-
formatywnego,aperformancestudiespostrzegajakoantydyscyplinę,która
Hburzyregułygranicdyscyplinarnych,dającupustpowszechnemupopę-
dowikumulti-,trans-czyinterdyscyplinarności”67.Nacharakterystyczne
dlaperformatykirozmyciegranicwskazujeteżMarvinCarlson68.Richard
SchechnernatomiastnapiszewprostoHPerformatykazaczynasiętam,gdzie
większośćokreślonychdyscyplinsiękończy”69.
Wszystkietestanowiska,coistotne,akcentująfaktotwarcianainnedys-
cypliny,obszarybadawcze,koniecznośćdziałanianietylkonagranicach,ale
teżnaichprzecięciach,pomiędzynimi,anawetponadnimi.Najtrafniej-
szymokreśleniemwydajesiętutransdyscyplinarność,któraHdotyczy,jak
wskazujenatoprefiks«trans»,tego,cojestzarazemmiędzydyscyplinami,
poprzezrozmaitedyscyplinyijednocześniepozakażdąznich”70.Definiując
literaturęwkontekścieperformatyki,trzebazatemwidziećjąwruchu,
wdziałaniu,wwymiarzetransdyscyplinarnym.Dziełowtymujęciu,mó-
wiącjęzykiemTadeuszaRóżewicza,jawisięjakoworkinprogress71.
JakpiszeJacquesDerridaoHNieistniejątekstyliterackiesamewsobie.
Literackośćniejestprzyrodzonąistotą,wewnętrznąwłaściwościątekstu.
Jestkorelatemintencjonalnegoodniesieniadotekstu,intencjonalnymodnie-
sieniem,integrującymwsobie,jakoskładniklubwarstwęintencjonalną,
bardziejlubmniejukrytąświadomośćregułokonwencjonalnychlubinstytu-
cjonalnych,wkażdymraziespołecznych”72.RozwijająctęmyślautoraMar-
---
----
---
---
---
66A.Zeidler-Janiszewska,VisualCultureStudiesczyantropologiczniezorientowanaBildwis-
senschaft?Okierunkachzwrotuikonicznegownaukachokulturze,HTekstyDrugie”2006,nr4,s.10.
67E.Domańska,nZwrotperformatywny”wewspółczesnejhumanistyce,HTekstyDrugie”2007,nr5.
68Zob.M.Carlson,op.cit.
69R.Schechner,op.cit.,s.16.
70B.Nicolescu,Transdisciplinarite.Manifeste,1996,s.66.Cyt.zaoB.Kita,Pasażetransdyscy-
plinarne,HKulturaWspółczesna”1999,nr3,s.34.
71Zob.T.Różewicz,Kupkotawworku.(Workinprogress),Wrocław2008.
72J.Derrida,Tadziwnainstytucjazwanaliteraturą.ZJacques’emDerridąrozmawiaDerek
Attridge,przeł.M.P.Markowski,[wo]Dekonstrukcjawbadaniachliterackich,red.R.Nycz.Archi-
27
