Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Cóżnamztychdrógitrudów,zupartejwędrówki,
Poktórejtylkowoczachnatężonychboli?
Namapieleżyprzestrzeńimapabusoli,
Magnesemzaświatowymznaczonewskazówki.
Sprzyjajnamróżowiatrów,twójznakniechnaschroni,
Odnotujwschódizachódiwszystkiepodmuchy:
Pomóżmiznaleźćwnocybezludnejigłuchej
Garśćmejwyspyiwielkioceankołoniej.
Jeśliprzyjąć,żejestwnimprzewidywaniewłasnegoprzeznacze-
nia,tojesttakżeprzerażenie,swoistyfatalizmpolskichlosów.Wkoło
Itakijesttylkofinocbezludnaigłucha”.DwawierszeztomikuRóża
wiatrów:Zstąp,duchumocyiZiemiazapisująnaiwnąwiaręwzwy-
cięstwo(fiTęwojnęwygraćmusimy/Tejjesieni,tejzimy/Alboza
wielelat”),rodemjeszczezprzedwojennejpublicystykiipropagandy,
aleiprzerażenierozmiaramiklęski.Wówczasto,jakuromantyków,
zjawiająsięmotywymesjanistyczne(fiNiewypuścimyzręki/Sztan-
daruludów”).PobytpoetywParyżuodnawiabezpośredniotezwiąz-
ki:wierszSekwanaprzywołujewprosttych,którzyfiprzyszlizWar-
szawy,spodNowogródka”,aWróænasdokraju–podobniejakcyto-
wanaModlitwaŁobodowskiego–wznawianutęNorwidowejMojej
piosnki(II).Wzakończeniuwierszazjawiasięrodzajusprawiedliwie-
niazożywianiaprzebrzmiałychmotywówmesjanistycznych:
Wróćnasdokraju,gdzieniktCiniebluźni,
Jeśliwbezradnejudręcesięzbliża
Dostarychproroctwiprędzejczypóźniej
Losyojczyznyporównadokrzyża.
WkręgutakichideipowstawałwierszPielgrzymom1940roku,
pisanywdniachklęskiFrancji,którawyznaczałakolejnyetaptułaczki
polskichżołnierzy,ichewakuacjędoAnglii.Sampoeta,przekracza-
jącPireneje,czujesiętakżepielgrzymem.Alepociechaodnajdywana
wanalogiachniechroniłaprzedrozpaczą:pogłębiałysięsamotność
izagubieniewychodźcy.Przypominaniekraju,domurodzinnego,
mieszkaniawWarszawie,stajesięobsesyjne:takikształtprzybie-
razwyklechorobaemigrantów–nostalgia.Przejmującyjestzwłasz-
czawierszzRóżywiatrów,zatytułowanyKtokolwiekjesteśbezojczy-
zny:
Ktokolwiek
jesteśbez
ojczyzny
Ktokolwiekjesteśbezojczyzny,
Wstąptu,gdzieczekampokryjomu:
Wugornejpustcejałowizny
Będziemyrazemniemiećdomu.
Ktosięzapatrzyłwtamtestrony,
Gdziedotądniebonocąciemną
32
