Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
IzabellaBukraba-Rylska
liczbęzespołówfolklorystycznych,częstotliwośćichudziałuwimprezach,liczeb-
nośćpublicznościitd.).Tedwarozstrzygnięciapozwalałyuznawaćobserwowane
wbadaniachempirycznychpoprzestawanieokreślonychgruprespondentówna
treściachisposobachkomunikowaniawłaściwychtradycyjnejkulturzewiejskiej
zaprzejawzacofaniaiograniczonychaspiracji,jeślichodziostylżycia,abrakza-
interesowaniaofertąwyspecjalizowanychinstytucjikulturytraktowanojakowyraz
nupośledzeniaizapóźnieniakulturowego”(Tyszka1987,s.107),odmienneupodo-
baniaestetyczneikompetencjeniezgodnezelitarno-inteligenckimiwzoramiper-
cepcjizaśpiętnowano,widzącwnichdowódswoistejułomnościniedostatecznie
wyedukowanychinieobytychodbiorców(Czerwiński1988,s.66).
Po1989r.wodpowiedzinapytanie,czyaparaturapoznawczadostosowanado
opisunkulturyskrajnieinstytucjonalnej,biurokratycznej,cenzurowanejipoddanej
kontrolipaństwa”(Sułkowski1995,s.161)sprostaswemuzadaniuwkonfrontacji
zwielościąnlokalnychporządkówzróżnicowanychwedługkryteriówśrodowi-
skowych,generacyjnych,ekonomicznych,etnicznychiinnych”(Jawłowska1993,
s.188)dokonanozastąpieniamodeluuczestnictwamodelemlokalizmu(Bukraba-
-Rylska2004).Oznaczałoto,żepookresiezajmowaniasięzjawiskiemkonsumpcji
(zunifikowanejitransmitowanejodgórniedziękisieciinstytucjiokreślonejoferty
kulturalnej)obiektemzainteresowaniabadaczystająsięprocesyoddolnego,samo-
dzielnegoizróżnicowanegotworzeniaporządkówkulturowychprzezkonkretne
grupy,środowiskaispołecznościlokalne(Engel1992).Jednocześniedotychczas
używanepojęcieodbioru-odnoszonenajpierwdomierzonejwyłącznieilościowo
frekwencjiwokreślonychinstytucjachidointensywnościkorzystaniazjejzaso-
bów,anastępnie(jużwsposóbbardziejpogłębiony)takżedosposobównsenso-
twórczegoprzeżycia”treścidostępnychzapośrednictwemtychinstytucji(Czer-
wiński1965)-zostałowyparteprzezpojęcienpraktykkulturowych”(Bukraba-
-Rylska,Burszta2011).Zazmianąsłownictwakryłysięzasadniczezmianyzałożeń
badawczych.Oilewbadaniachnaduczestnictwemwkulturzeposługiwanosię
określeniemodbioru,mającnamyślizachowaniarealizowanewczasiewolnym,
apolegającenawmiarępoprawnymdekodowaniuznaczeńdziełnależącychdo
kulturywwęższymznaczeniu-utożsamianejzczynnościamiiwytworamiocha-
rakterzesymbolicznym,aksjologicznymiautotelicznym(Kłoskowska1981),otyle
analizypraktykkulturowychzwracałyuwagęnaaktywność,wktórejniechodzijuż
oodświętnąibezinteresownąkontemplacjęobiektówzaliczanychdokulturywy-
sokiej,aleodziałaniarealizowanenacodzieńwnwielowymiarowymśrodowisku
życiajednostekigrupspołecznychorazfunkcjonowaniainstytucjispołecznych,
którebadaczenazywają»żywąkulturą«”(Fatyga2010).
Upowszechniającesięobecniepojęciendziedzictwakulturowego”zmuszajed-
nakdoskorygowaniatakżetego,obowiązującegowciąguminionegoćwierćwiecza
transformacji,modelu.Jaksięzdaje,wymagaonkorektyprzedewszystkimwtym
aspekcie,którybierzepoduwagęjużnietylkosamąsferępraktyk,toznaczyspon-
tanicznychdziałańpodejmowanychwzwiązkuzdowolnymiobiektamiitreściami
kultury,lecztakżenakierowujerefleksjęnaszczególnyrodzajtychobiektówitreści
