Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WspólnotasłowiańskawtekstachmacedońskichautorówXIXwieku
23
Нашибраќаодзивдајутнамствердомнадеждом:
Бодритесе,Македонци,дажеједовасРусија!”
[...]Големглассеразнесепосвиславјанскикраиње,
свиСлавјанипознајутаљсеТурцикоранци.
СвиМакедонцисесобрајеодсвистранимакедонскииоддругиСлавјани,
таклетвасиучинијесвизаправодасеборат.(s.47)
WwierszumielibysięonidomagaćwspólnymgłosemodEuropywprowadze-
niawżycienieuwzględnionychzałożeńumowyzSanStefano,gdyżpodstawowym
celembyłobyuzyskaniewolnościdlaSłowianmacedońskich,którzyjakochrze-
ścijanieznaleźlisięwopozycjidokoranicznychTurków.Tymrazemniebagatelna
roladospełnianiamiałabyprzypaśćmocarnej,słowiańskiejRosjiijejwładcy,ca-
rowiAleksandrowiNikołajewiczowi.
PosługującsięfraząbraciaSłowianie,takżewwierszuMaкедонцимувприлог
powtarzałPulevskiswojestanowisko.Utwórtenuchodzićmożezaprzykładmi-
tycznegomyśleniaoodległejprzeszłościwłasnegoluduitworzeniawłasnejtrady-
cji.Wsytuacjinieustannegozagrożeniatureckiegoodwoływałsiębowiemdoza-
mierzchłejprzeszłościmacedońskiej,powołującsięnadziedzictwoAleksandra
WielkiegoijegoojcaFilipajakosłowiańskichwielkichprzodków.Takiekoneksje
usprawiedliwiałyzgłaszanieprzezmieszkańcówprowincjimacedońskiejpostula-
tów,wktórychdomaganosięzjednoczeniawszystkichSłowianiwystąpieniaprze-
ciwkoTurkom,szerzącymswą„azjatyckąniewolę”.Nieskrywanewwierszach
Pulevskiegosympatieprorosyjskiedokumentowałytymsamymżywotnośćidei
wspólnotowychwśrodowiskusłowiańskiejludnościMacedonii,określającjedno-
cześniewłasneoczekiwaniawobecRosji.Wniejpokładanonadziejewsytuacji,
kiedy,jaktwierdziłPulevski,zawiodłaEuropa,nieprzyjmującawstępnychposta-
nowieńtraktatusanstefańskiego.
WkontekściemanifestowanychideioprzynależnościSłowianmacedońskichdo
wielkiejrodzinynauwagęzasługujepowoływaniesięnadziedzictwoCyrylaiMeto-
degoorazwłączenieapostołówSłowiańszczyznydopanteonuwłasnychascenden-
tów.ŚwiadomośćichpochodzeniazSaloniksprawiała,żeznaleźlisięoniwśród
wielkichbohaterówwłasnegoetnosu.Podkreślanoprzytymichsłowiańskość,która
wpołączeniuzprzynależnościądoświatachrześcijańskiegostawiałaichwopozycji
dotego,cokulturzetejbyłoobceiwrogie.Wtensposóbpostacieświętychpozyska-
nezostałydocelówetnicznejinarodowejsamoidentyfikacji.MarkoCepenkov
(1829–1920)wjednymzeswychwierszyMojaпесна,odzwierciedlająctakieten-
dencje,dałwyrazwspólnotowymdążeniomMacedończykówwspół-działających
zpozostałymiludami12,aCyryliMetodystalisięideowymiobrońcamidziałańpo-
dejmowanychprzeciwTurkom.Wprzekonaniupoetyniepodważalnymizasługami
słowiańskichmisjonarzybyłodokonanieprzekładuzgrekiEwangeliiichrzestSło-
wian.Ukazanieichzasługstałosiępretekstemdotego,bywymienićgronobraci
Słowian:
12В.Тушевски,ПоезиjатанаМаркоЦепенков,w:idem,Новамакедонскакнижевност,Ско-
пје2008,s.211.
