Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jednak,żeniedasięsformułowaćdefinicjifolklorumającychpostać
wyliczeniajegoistotnych(koniecznychiwystarczających)lubprzy-
najmniejwiązkijegoprototypowychcech.
Wydajesię,żewświetlenieustającychdyskusjinadzakresemzna-
czeniowympojęciafolkloruprzydatnemogłobybyćtraktowaniego,
przynajmniejwpewnymwzględzie,jakokategoriinaturalnej,która
przewiduje,popierwsze,stopniowalnośćoraznieostrośćswychkon-
turówznaczeniowych,podrugie,wiązkęcechcharakterystycznych,
którymiodznaczająsięjejnajbardziejreprezentatywneprzypadki.Je-
żelinaprzykładwramachteoriiliteraturyprzyjmujesię,żeniektóre
tekstysąmniejlubbardziejtypowymiprzykładamiokreślonegoga-
tunkuliterackiego,możnabytaksamomówićomniejlubbardziej
typowychprzykładach(okazach)tekstufolkloru—wzależnościod
tego,jakiekryteriadanetekstyspełniająidojakiegostopniaczy
wjakiejmierzejespełniają.
Każdytekstmożezbiegiemczasuutracićswójpotoczny,konwen-
cjonalnycharakter.Oznaczato,żestatusfolklorutrzebaprzyznawać
tekstomzawszenanowo,wzależnościodaktualnegoichfunkcjono-
wania—wzależnościodaktualnegoichmiejscapośródresztytek-
stów.Niewolnoimgoprzyznaćraznazawsze.Ofolklorzenależy
zawszemówićtylkoiwyłączniewzwiązkuzkonkretnąspołecznością
komunikacyjną,którażyjewokreślonymczasieiwokreślonejprze-
strzeni.Chodzi—mówiącściślej—oto,żeformalnieidentyczny
tekstmożebyćwjednymczasoprzestrzennymkontekścietekstem
folkloru,winnymjużtylkofolkloryzmem,czyliswoistymreliktem,
stanowiącymreprezentacjęwcześniejszego,nieistniejącegojużfolklo-
ru,toznaczytekstów,którebyływcześniejogólnieznaneiwróżnych
wariantachreprodukowane(powtarzane)wramachdanejspołeczności
komunikacyjnej.Wszystkozależyodtego,wjakimstopniuokreślony
tekstzachowujeswójsystemowycharakter,wjakimstopniupozostaje
wyrazemokreślonejmentalności:tasamaballadaludowamożebyć
wramachjednegośrodowiskatekstemfolkloru,wramachinnego—
jużtylkofolkloryzmem(reprezentacjąwcześniejszegofolkloru).
29
