Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kategoriebóstwpanteonutybetańskiego
21
nikówstanowiąchos-skyong10(sanskr.
dharmapÀla
)albobstan
srung-ma11-strażnicydharmy,chroniącyreligiębuddyjską.Do
tejgrupynależąstrażnicyzarównooświeceni,jakinieoświece-
ni,sansaryczni,lecznawróceninabuddyzm.Pierwotnieniebud-
dyjskiebóstwa,podporządkowaneprzezbuddyjskichnauczy-
cieli,określanebyłymianemdam-can12.Wtybetańskiejlitera-
turze,zwłaszczahagio-ibiograficznej,możnaznaleźćwielebarw-
nychlegendoposkramianiudemonów13.Tybetańczycy-bud-
dyściuważają,iżświeckiesiły,pokonaneprzezktóregośguru,
wstępująnastępnienabuddyjskąścieżkę,dziękiczemuichkar-
manstopniowopolepszasię,takżezczasemmogąstaćsiębó-
stwaminiesansarycznymi,oświeconymi.Możliwajestzatem
zmianastatusubóstwa.
Kultstrażnikównieoświeconychinienawróconychwystępuje
tylkowbuddyzmieludowymimanaogółniewielkizasięglo-
kalny.
Niekiedysansarycznistrażnicydharmyzwanisąphyi-ba’i
chos-skyong,czylizewnętrznymistrażnikamidharmy,niesansa-
rycznizaś-nang-ba’ichos-skyong,czyliwewnętrznymi,bądź
gsang-ba’ichos-skyong-tajemnymistrażnikamidharmy.
10
GdziechosznaczyDreligia,tradycja”,wtymwypadkubuddyjska-zob.
Bod-rgyatsig-mdzodchen-mo,Pekin1984,t.I,s.825,znaczenie2;sky-
ong-batotyle,coDtroszczyćsię”(synonimiczniezmgon-po),Dsłużyć,
strzecipodtrzymywać”-zob.tamże,s.168,znaczenia1-3.
11
Wznaczeniusłowabstan-pamożnawskazaćdwaaspekty:waspekcie
teoretycznymjesttodoktrynawyłożonawzbiorzepism,awaspekcie
praktycznym-doktrynawznaczeniunaukizinterioryzowanej(tamże,
t.II,s.1126-1127,znaczenie2);srung-ba-Dstrzec”,bywaużywany
zamienniezomówionymwyżejczasownikiemskyong-ba(tamże,t.III,
s.2983).
12
Dam-bca’znaczyDślubowanie,ustnaobietnica”-tamże,t.II,s.1245;
can-topartykułaposesywnaDmieć,posiadać”-t.I,s.725,znaczenie2.
13
Zob.np.biografiePadmasambhawy,MilarepyczyDrugpaKunlega.
Wartododać,iżkoncepcjępodporządkowywaniainawracanialokal-
nychsiłnawłasnądoktrynęspotykamyjużwprzedbuddyjskimbönie-
zob.ShardzaRinpocheTrashiGyentsen,LegshedRinpochéDzöd,w:
SamtenG.Karmay,TheTreasuryofGoodSayings:ATibetanHistoryof
Bon,OxfordUniversityPress,London1972,s.30.
