Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Współczesneujęcieprzedmiotuekonomii27
technicznegoiwewnątrzorganizacyjnegoprzedsiębiorstwnaprodukcję.Najważniej-
szymelementemjestwedługMarshallaprzedsiębiorca,któryłączyczynniki,nadając
produkcjiodpowiedniąorganizację.Jednaknajwiększąwagędoroliprzedsiębiorcy
przywiązywałwswoichkoncepcjachJosephA.Schumpeter;szczególniewswojejteo-
riiinnowacyjności(patrzrozdz.4i5).Wkształtującymsięwspółcześniespołeczeństwie
wiedzyzmieniłosiępodejściedoczynnikówprodukcji,ichelementówiroliwgospo-
darceopartejnawiedzy(GOW),coomówiliśmywrozdziale4.
1.2.Współczesneujęcieprzedmiotuekonomii
Wewspółczesnejekonomiinajczęściejwyróżniasiędwapodejściadoprocesuana-
lizyekonomicznej,dwapodstawowekierunkimetodologiczne:ekonomiępozytywną
(opisową)oraznormatywną(postulatywną).Ekonomiapozytywnaoznaczaopisist-
niejącejrzeczywistości,czylizajmowaniesięświatemtakim,jakimonjest,anietakim,
jakimpowinienbyć.Przedmiotemanalizywedługzwolennikówtakiegopodejściasą
konsekwencjezmianwarunkówekonomicznychorazkierunkówpolitykiekonomicznej.
Powstrzymująsięoniodwyrażaniasądówwartościujących.Celemichbadańjestusta-
lenieiopisaniewpływuzmianwielkościekonomicznych(cen,płac,kursówwalutowych
itp.)naefektywnośćdziałalnościgospodarczej.
Ekonomiąnormatywnązajmująsięzkoleiciekonomiści,którzydokonująocen
wartościujących,stwierdzając,jakieichzdaniempowinnybyćceny,płace,zatrudnienie
czypoziomprodukcjiorazjakapolitykagospodarczajestsprawiedliwa,ajakanie.
Zwolennicytakiegopodejścianietylkodokonująocenwartościujących,lecztakżepo-
stulująpożądanekierunkipolitykicen,płac,rozwojugospodarczego,ustalająwięcnor-
mypostępowania.Dlategoniekiedytakiepodejściejestokreślanemianemekonomii
postulatywnej.Ponieważwartościwyznawaneprzezposzczególnychekonomistówczę-
storóżniąsięzasadniczo,wobectegorównieżichpropozycjesąbardziejzdetermino-
waneocenamietycznymi(np.rozumieniemsprawiedliwościspołecznej)niżwynikami
analizyopartejnaokreślonychzałożeniachteoretycznych.
Teoriaekonomii,analogiczniejakinneteorie,jestodzwierciedleniemwświadomo-
ścispołecznejpewnegofragmentulubcałościobiektywnejrzeczywistościgospodarczej.
Jestuproszczonymwyjaśnieniemtego,jakfunkcjonujegospodarkalubjejokreślone
dziedziny.Zmetodologicznegopunktuwidzeniateoriaekonomiistanowisystemtwier-
dzeńlogicznieirzeczowouporządkowanychorazspełniającychprzyjętewniejkryteria.
Ogólnieuznanepostrzeganiezjawiskwnaucenosinazwęparadygmatu.Para-
dygmatemwastronomiijestsystemkopernikański,wfizyce-teoriawzględnościEin-
steina,awekonomii-modelkonkurencjidoskonałej,będącypewnąabstrakcją
rzeczywistejgospodarkirynkowej.
Wteoriiekonomiidopuszczasięistnieniewszelkichustrojówgospodarczychimoż-
liwośćichbadaniaorazosądu,oileodpowiadająonezasadziemaksymalizacjizaspo-
kojeniapotrzebczłonkówspołeczeństwa,cowtakimujęciuoznaczazwyklemaksyma-
lizacjędochoduspołecznego.Musząbyćjednakspełnioneconajmniejnastępujące
