Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Raksutka-wprowadzenie
Mammografia,takjakkażdametoda,ma
ograniczenia,którenakażdymetapiemogą
staćsięprzyczynąbłędów.
Przyczynybłędówmogąbyćróżne:
przyczynyobiektywnenajczęściejsąwyni-
kiembudowysutka(Dgęstysutek”)lubrza-
dziejniejasnejzmianywokolicytrudnejdo
uwidocznienia–wtychprzypadkachpo-
mocnemogąbyćinnemetodydiagnostycz-
ne,awybórwłaściwejmetodyzależyodle-
karzaprowadzącegobadanie;
przyczynytechniczne–mimoznacznego
postęputechnicznegoistandaryzacjiba-
dań,błądmożesięzdarzyćnakażdymeta-
piebadania,szczególnietrudnojestwyklu-
czyćbłędywtechnicewykonania;
najistotniejszeprzyczynytobłędyinterpre-
tacji.Przybrakuwłaściwychkwalifikacji
mogą
dochodzić
do
30%
(le
Trent).
Najczęstszeprzyczynybłędnejocenywg
J.Jelinsatoprzedewszystkimniezauważe-
niewidocznejzmiany(Dniewidzi”),dopiero
nadrugimmiejscuznajdujesięniewłaściwa
ocenaspostrzeganejpatologii.Wiadomo
jednak,żenawetwyszkoleniidoświadczeni
radiolodzymogąmiećtrudnościwinterpre-
tacjibadania.
Niemajednoznacznegostandardudla
określeniaprawidłowegosutka,odniesieniem
możebyćobrazdrugiegosutka.Wwieluprzy-
padkachpownikliwejanalizieobrazuradiolo-
gowinajwiększątrudnośćmożesprawiać
przyjęcieobrazuocenianegosutkajakopra-
widłowy.
Wzałożeniachiorganizacjibadańskrynin-
gowychciąglejeszczekontrowersyjnyjest
problemwiekukobiet,wktórympowinnypod-
legaćbadaniom.Wwielukrajachprzyjmuje
sięjeszcze50latzawiek,wktórymrozpoczy-
nasięskryning.Zdoświadczeńwynika,żerak
sutkaujawniasięucorazmłodszychkobiet.
Rzadkowystępujeponiżej25.rokużycia,
aukobiet45-letnichryzykozachorowania
wzrastawielokrotnie.Po70.rokużycia
wznacznymstopniuobniżasię.
Odrębnymproblememsąkobietyopod-
wyższonymryzykuzachorowania,zgrupy
genetycznieuwarunkowanych,zmutacjąge-
nuBRCA1iBRCA2.Utychkobietraksutka
występujeprzed50.rokiemżycia.Wtejgru-
piewiekowejwartośćmammografiijestniż-
sza.
Optymalnymrozwiązaniemwydawałobysię
wprowadzeniedlatejgrupykobietbadańMR
jakometodyskryningu.Wiadomo,żewnie-
którychkrajachprowadzonotakiepróby,ale
dotąd(do2005roku)niemajednoznacznej
ocenywartościbadańskryningowychMR
ukobietzmutacjągenuBRCA1iBRCA2.
Takwięcnadalpodstawowymbadaniem
skryningowymjestmammografiarentgenow-
ska,którejwartośćudowodnionowrandomizo-
wanychbadaniachklinicznych.
Wcorazliczniejszychkrajachwprowadza
sięskryningukobietod40.rokużycia.Wtej
grupiewiekowejuzyskanoznamiennystaty-
styczniespadekumieralności.Jednaknadal
niemajednoznacznieustalonegowiekuko-
bietwbadaniachprofilaktycznych.
Wlatachsiedemdziesiątychstwierdzenie
wysokiejdawkipromieniowaniaotrzymywa-
nejnasutekpodczaswykonywaniazdjęćrent-
genowskichbudziłoprotestyinakrótko
wstrzymałorozwójbadań.Obecnieproblem
dawkizostałrozwiązany,zostałaograniczona
dominimumdziękipostępowitechnicznemu
iaparaturzewysokiejjakości.
Dodatkowąmożliwościąredukcjidawki
promieniowaniajestwprowadzeniemammo-
grafiicyfrowej–wporównaniuzmammogra-
fiąkonwencjonalnądawkamożebyćzmniej-
szonanaweto40–50%.Jednakwysokiekoszty
iinneczynniki,np.niższarozdzielczośćprze-
strzenna,ograniczająrozpowszechnianiesys-
temówmammografiicyfrowej.
Wkażdejpracownimammograficznejdla
pełnegobezpieczeństwabadańiwysokiego
standardumammografiikoniecznejestpro-
wadzenieiprzestrzeganieprogramukontroli
jakościnakażdymetapiebadaniamammo-
graficznego.
Wymaganiastawianeaparaturzedobadań
mammograficznych,częstośćkontrolioraz
dawkapromieniowaniaopierasięnaopraco-
11
