Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MarginaliarękopiśmiennezXVwieku.Wezwaniaiwestchnienia
WmanuskrypcieBJ1945znajdująsięjeszczedwapolskiewezwaniapomi-
nięteprzezJanaŁosia:„Ach,mojenamilszeweźrzenie”(k.11r–fot.4);„Ach,
mojnamilejszykwiecie”(k.11v–fot.5),atakżełacińskiincipitPozdrowienia
Anielskiego:„AveMaria,gratiaplena,Dominus”(k.14r–fot.6).
OpróczprzywołanychprzykładówJanŁośzamieściłlistęosiemnasturę-
kopisów(bezichcytowania)zezbiorówBJ,Ossol.orazBibliotekiNaukowej
PAUiPAN(dalej:BNPAUiPAN),wktórychrozpoznałtegotyputeksty.
Poichsprawdzeniustwierdzam,żemarginesowewezwaniaznajdująsiętyl-
kowtrzechmanuskryptach:BJ1860i2037orazOssol.278.Jużwpierwszym
rękopisiewskazanymprzezuczonego(BJ517)nakarcie261rectoznajdujesię
dosyćfrywolnauwaga:„PirdziGrzegorzdobrerady”
,którątrudnozakwalifi-
kowaćjakowezwanie,podobniejaktęzprzedniejwyklejkirękopisuBNPAU
iPAN1711:„Otychłopiebrodaty,nieutarłeśsobiedupy”.Wsześciunastęp-
nych(BJ860,1928,1946,2072;Ossol.377i413)zapisanowyłączniepolskieglosy,
któreniesąwestchnieniami,awpozostałychsiedmiu(BJ1947,2385,26202658;
Ossol.2,372,376)łacińskieeksplicytyzawierającerównieżpolskieapostrofydo
Boga,DuchaŚwiętego,Jezusa,Maryilubświętych,mająceformęprostegobądź
rozbudowanegowezwania18.
PrzedJanemŁosiemnadrobnezabytkijęzykapolskiegozwróciłuwagę
WacławAleksanderMaciejowski,którywroku1839opublikowałcałkiempo-
kaźnyichwybór19.Wjegoedycji,wdużejczęściobejmującejtekstyprzekazane
przezwarszawskiegobibliotekarzaŁukaszaGołębiowskiego,zabrakłojednak
szczegółowychinformacjioźródłachtychznalezisk.Podbardzoogólnymi
tytułamipodrozdziałów,naprzykład„Zrękopisówsieradzkich”
,„Zrękopi-
sówwarszawskich”
,wydałtekstypochodzącezmanuskryptównależących
doBibliotekiZałuskich,BibliotekiUniwersytetuWarszawskiegoorazinnych
książnickościelnychiklasztornych20.ChociażpublikacjaWacławaAleksandra
Maciejowskiegozawierainteresującyzbiórdrobnychtekstówstaropolskich,to
jednakzuwaginajejmankamentyformalne,niemożebyćpodstawąbadań
naukowych.
Największezasługiwgromadzeniu,upowszechnianiuorazidentyfikacji
polskichmarginaliówmaAleksanderBrückner.Dziękijegomozolnejpracywie-
mydziśoistnieniuniezliczonychpolskichglos,komentarzy,aforyzmów,pieśni
orazinnychtekstówśredniowiecznych.Wśródwestchnieńrozpoznanychprzez
uczonegoznalazłysięrównieżwydanewcześniejprzezMaciejowskiegozapisy
19
18JanŁośomyłkowowymieniłjeszczerękopisBJ860,którydatowanyjestnarok
1867iniezawierażadnychwestchnień.
19Pamiętnikiodziejach,piśmiennictwieiprawodawstwieSłowian…,s.349–352.
20Por.Opisźródeł„Słownikastaropolskiego”.Red.W.TwardzikwewspółpracyzE.Dep-
tuchowąiL.Szelachowską-Winiarzową.Kraków2005,s.99–100.
