Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Rozdział1
Szczególnarolaemocjinegatywnych
Zewzględunaznakemocjiwyróżniamyemocjedodatnieiujemne,częściejzwane
pozytywnymilubnegatywnymi.Określeniatedośćpowszechniefunkcjonująza-
równownauce,jakiwcodziennymżyciu.Niemniejjednak,oilepozytywneemocje
izwiązaneznimiskojarzeniasąłatwoakceptowaneiprzyjmowanedowiadomości
przezotoczenie,otylenegatywneemocjewiążąsięzkrytycznąspołecznąoceną.
Tenpowierzchownyinieadekwatnysposóbwartościowaniaemocjimożegubić
ichsens.Dlategożeniemaemocjidobrychczyzłych,akażdaznichjestludzka,
potrzebnaisłużyróżnymcelom.Innymisłowy,emocjenegatywnedoczegośpro-
wadzą,przekazująnambowiemwprostlubpośredniopewneinformacje,które
dotycząniejednokrotnienassamych,naszychwartościinorm,osób,zktórymipo-
zostajemywrelacjiitp.
Adolescenciczęściejkoncentrująsięnanegatywnychdoświadczeniachemo-
cjonalnych,ponieważwiążąsięoneznieprzyjemnymiodczuciamisomatycznymi.
Uważasięjezaważniejszedlaprzeżycianiżemocjepozytywne,dlategożeostrze-
gająozagrożeniu,wywołującpierwotnyodruchwalkialboucieczki.Wzwiązku
ztymabsorbujądużąilośćenergiipsychicznejizostawiająmniejmiejscanainne
formyaktywności,zwłaszczażeemocjenegatywnetrwająznaczniedłużejidłużej
sąΠprzeżuwane”(ruminacja)niżemocjepozytywne.Przykładowo,krócejmożemy
sięśmiać,niżsmucićipłakać.
Emocjenegatywnerodząsięwtedy,gdycośjestzablokowane,przerwane,unie-
możliwiane.Izmuszajądodziałaniaskierowanegonaicheliminacjęlubzmniejsze-
nieintensywności.Wymagająwięcdokonaniazmianywotoczeniulubwewnątrz
siebie(Zaleski1998),cooznaczaposzukiwanieodpowiedniejstrategiiprzełama-
nia.Tłumaczytozachowaniawzburzonychczyrozzłoszczonychnastolatków,któ-
rzydopókinieuzewnętrzniąprzeżywanejzłości,dopótybędąsprawiaćkłopoty,
np.wulgarnymodzywaniemsię,dokuczanieminnym,niszczeniemrzeczydookoła
siebie,bójkami,agresjączyprzemocą.Emocjenegatywnesprawiająrównież,że
więcejskupiamysięnasobieistajemysiębardziejdefensywni(Sedikides,1992),
kierującjenasiebielubprzeciwkosobie.Imsilniejczłowiekstarasięzachować
negatywneemocjewewnątrzsiebie,tymsilniejszereakcjefizjologicznezachodzą
wjegoorganizmie,dążącdouzewnętrznieniatychodczuć.
Pozatymnegatywneemocjeniosązesobądalekoidącekonsekwencje.Zosta-
wiająśladywpsychicewpostacidługoutrzymującegosięnapięcia.Wpływajątak-
żenazmianępracyróżnychnarządów,np.serca,jelit,podwyższająciśnieniekrwi,
wzmagająnapięciemięśni.Wzwiązkuztymprzydużymnasileniuiczęstotliwości
mogąprowadzićdozaburzeńichoróbpsychosomatycznych(Ringel,1992).
