Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rycina2.4.
Propagacjapotencjałuczynnościowego
Wokreślonejkomórcepotencjałyczynnościowemajątakasamąwielkość(amplitudę).Dodepolaryzacjibłony,którązapoczątkowujepotencjałczynnościowy,potrzebny
jestbodziecookreślonejwartościprogowej.Silniejszebodźcenieprowadządowytworzeniasilniejszychpotencjałów.Możliwejestnatomiastzwiększenieczęstotliwości
wytwarzaniapotencjałów.Obowiązujetuzasada„wszystkoalbonic”.Potencjałczynnościowywwarunkachfizjologicznychrozprzestrzeniasięwzdłużaksonu,
odwzgórkaaksonudozakończeniasynaptycznego.Powstaływwynikudepolaryzacjibłonypotencjałelektrycznygenerujenastępny,wdalszejczęściaksonu,aefekt
rozprzestrzenianiasiępotencjałumożnaporównaćdoefektudomina.
Rycina2.5.
Fazypotencjałuczynnościowego
Szybkośćrozprzestrzenianiasięinformacjizależyodwieluczynników,m.in.takichjakobecnościosłonkimielinowej,jejgrubościidługości,grubościaksonuorazliczba
synapsnerwowo-mięśniowych.
Propagacjapotencjałuczynnościowegowaksonieodbywasięwsposóbciągłylubskokowy.Przewodnictwociągłejestcharakterystycznedlawłókiennerwowych
nieposiadającychosłonkimielinowej.Wtegotypuwłóknachprzewodnictwoimpulsówodbywasięwsposóbwolny.Przewodnictwoskokowewystępujenatomiast
wewłóknachnerwowychzosłonkąmielinową.Włóknaposiadająceosłonkęmielinowącharakteryzująsięobecnościąwęzłównieposiadającychosłonkimielinowej;
miejscateokreślanesąjakoprzewężeniaRanviera.WbłoniekomórekwprzewężeniachRanvieraznajdujesiębardzodużaliczbapotencjałozależnychkanałówjonowych,
coznacznieułatwiapowstawaniepotencjałuczynnościowego.Impulsyprzenoszonesąskokowo,odwęzładowęzła–iwtensposóbprzewodnictwonerwoweodbywasię
szybciejwporównaniuzwłóknamibezosłonki.Tensposóbprzewodzeniazużywarównieżmniejenergii,ponieważpompasodowo-potasowajestaktywna
naprzewężeniach,anienacałejdługościaksonu.Prędkośćrozprzestrzenianiasiępotencjałuczynnościowegozależyrównieżodśrednicywłókna.Imwiększaśrednica
włókna,tymwiększaprędkośćprzenoszeniapotencjału.
Zewzględunaczynnośćistrukturęwłóknanerwowedzielimynatrzypodstawowegrupy:
›GrupaA–zawierająosłonkęmielinową.Towłóknaodużejśrednicyidługichodległościachmiędzywęzłowych,przewodząceimpulsynerwowezdużąszybkością(15–
120m/s).Wzależnościodgrubościwyróżniamyczterypodtypy(α,β,γ,δ).
›GrupaB–zawierająosłonkęmielinową.Towłóknaomniejszejśrednicyimniejszychodległościachmiędzywęzłowych,przewodząceimpulsynerwoweześrednią
szybkością(3–15m/s).
›GrupaC–niezawierająosłonkimielinowej,wolnoprzewodząimpulsynerwowe(0,3–2m/s).
Podstawowymelementemfunkcjonalnymukładuruchowegojestjednostkaruchowa(jednostkamotoryczna–JR;MU–motorunit).Jednostkaruchowajestelementarną
strukturąsterującądziałaniemmięśnia.Składasięzaksonuneuronuruchowegorogówprzednichrdzeniakręgowegoorazzaopatrywanychprzeztenmotoneuron
wszystkichwłókienmięśniowych.Miejscem,wktórymdochodzidoprzekazaniapobudzenianakomórkęmięśniową,jestsynapsanerwowo-mięśniowa.Aksonwpobliżu
mięśniaszkieletowegotraciosłonkimielinowe,rozgałęziasięnakilkawypustekiłączyzkilkomawłóknamimięśniowymi,tworzącjednostkęmotoryczną.Synapsę
tworzą:błonapresynaptyczna(błonazakończeniaaksonu),szczelinasynaptycznaibłonapostsynaptyczna(wyspecjalizowanaczęśćsarkolemmy,tzw.płytkakońcowa).
Impulsnerwowypowodujeuwolnienieneuroprzekaźnikadoszczelinysynaptycznej.Tamwiążesięonzodpowiednimireceptoraminabłoniepostsynaptycznej.
Przyłączenieneuroprzekaźnikadobłonypostsynaptycznejpowodujezmianęjejpolaryzacji.Wprzypadkusynapsynerwowo-mięśniowejneuroprzekaźnikiemjest
