Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
236
Strategiabadańnieukierunkowanychiwielokierunkowychorazetapybadańtoksykologicznych
przypadkumożliwejestzabezpieczeniewszystkichro-
dzajówmateriałuwodpowiedniejdlaSTA(atymbar-
dziejGUS)ilości,np.zpowoduznacznegorozkładugnil-
nego(ekshumacje,utonięcia)lubczęściowegozwęglenia
(zwłokiwyjętezpożaru).Dlategoowyborzeikolejności
użyciakonkretnychmetodnajczęściejdecydujądostęp-
ność(rodzajiilość)materiału,ograniczeniatechniczne
(aparaturoweiodczynnikowe)orazwymaganiacodo
rodzajuinformacjiniezbędnejdowydaniaekspertyzy
(np.koniecznośćokreśleniastrukturyNSP).
KrytycznymetapemprocedurySTAjestizolacjakseno-
biotykówzmateriałubiologicznego,popularniezwana
ekstrakcją.
Celemizolacjijestoddzieleniepotencjalnychtrucizn
odmatrycybiologicznej,główniebiałek,tłuszczówiwę-
glowodanóworazzanieczyszczeń(np.produktówroz-
kładugnilnego),któremogązakłócićdetekcję.Oprócz
oczyszczeniaanalitów,korzystnymskutkiemekstrakcji
jestichzagęszczenie,ważnewprzypadkuanalizślado-
wychobecnościtrucizn.Jużtenetapjestdecydującyczy
danyzwiązekchemicznyzostaniewykryty.Różnorod-
nośćstrukturalnatrucizn,determinującaróżnorodność
właściwościfizykochemicznych,powoduje,żeniema
jednej,uniwersalnejmetodyizolacji,którazapewniała-
byodpowiednipoziomwykrywalności(odzyskuanalitu
zmateriałubiologicznego)znanychsubstancjitoksycz-
nych.Zkoleizastosowaniezbytwieluprocedurekstrak-
cyjnychobardzodobrychwspółczynnikachodzysku,lecz
owąskichzakresachwykrywaniaróżnychzwiązkówche-
micznych,wymagadostępudodużychilościmateriałuba-
dawczego,komplikujeprocedurę,wydłużaczasiznacz-
niejąpodraża.Przydoborzeprocedurizolacjizawsze
należybraćpoduwagęto,czyilość,częstounikatowe-
go,materiałudowodowegojestwystarczającadoprze-
prowadzeniapełnejanalizyGUS,anastępniewykonania
oznaczeńzidentyfikowanychksenobiotyków.Ponadto
należyupewnićsię,czyilośćmateriałuwystarczydopo-
wtórzeniabadańwprzypadkupojawieniasięwątpliwości
odnośniedouzyskanychwyników.
Zanimprzystąpisiędowykonywaniaprocedury,należy
dokonaćpełnejocenyrealnejmożliwościprzeprowa-
dzeniakompleksowychbadańGUS.
Wprzypadkuograniczonejdostępnościmateriału
wpierwszejkolejnościnależyskoncentrowaćsięnatru-
ciznach,którewdanychokolicznościachsprawystanowią
najbardziejprawdopodobnąprzyczynęzatrucia.Niekiedy
wymagatokonsultacjizorganemzlecającym(prokuraturą,
policją).
RekomendowanąprzezMiędzynarodoweStowarzysze-
nieToksykologówSądowych(TheInternationalAssocia-
tionofForensicToxicologists,TIAFT)procedurąekstrak-
cyjnąSTAjestwielostopniowa,zróżnicowanawzakresie
odczynupHekstrakcjatypuciecz-ciecz,wskrócieLLE
(liquid-liquidextraction).Rozdzielenieskładnikówzacho-
dzipoprzezichpodziałmiędzydwieniemieszającesięze
sobąfazy:fazęwodną,którąjestmateriałbiologicznypo
wytrąceniubiałek(tzw.odbiałczeniu)idoprowadzeniu
dopożądanegoodczynupH(zapomocąbuforów,np.wę-
glanowego,fosforanowego)orazfazęorganicznąniemie-
szającąsięzwodą,czylirozpuszczalnikiemlubmiesza-
ninąrozpuszczalników(np.dichlorometan,izopropanol,
octanetylu).Proceduraekstrakcjipoleganakilkukrotnym
wytrząsaniufazywodnejzorganiczną,anastępnieich
rozdzielaniuprzezodwirowanie(ryc.236-2).
ZaletyLLEto:
•krótkiczaswykonania;
•prostota;
•wysokawydajność;
•niskikoszt.
LLEmożebyćstosowanadlakażdegorodzajumateriału
biologicznego,zużyciemrozpuszczalnikówozróżnicowa-
nejpolarności,zdodatkamisoliiprzyróżnychodczynach
pH(od2-3ażdo8-9),dziękiczemuuzyskiwanychjest
kilkaekstraktów,którezawierająksenobiotykiocharakte-
rzekwaśnym,obojętnymizasadowym,hydrofiloweinie-
polarne.Wprzypadkachznacznychzanieczyszczeńpo-
chodzeniagnilnegoekstraktymożnaponownierozpuścić,
np.wbuforze,ipoddaćreekstrakcji.
22
