Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
RozdziałI
Mierzyćczastochwytaćcałośćzjawiskaprzemijania,jedność
trzechdziedzinwichwzajemnymprzechodzeniuwsiebie,dlate-
gomimożeaniprzyszłości,aniteraźniejszości,aniprzeszłości
zmierzyćniemożemy,mierzymyczas.
Augustynwyjaśniazagadkęmierzeniaczasu,odwołującsiędo
doświadczeniazanikaniadźwięku,doświadomościchwytającejtrzy
fazyprzemijania.Mierzącczas,mierzymywrażeniaumysłu.
Wtobie,umyślemój,mierzęczas...Wrażenie,jakiemijającerzeczynatobie
wywierają,pozostajewtobie,gdyoneprzeminęły.Towrażenie,jakoobecne,
mierzę,anieowerzeczy,dziękiktórychprzeminięciuonopowstało.Towraże-
niemierzę,kiedymierzęczas.Albowięctowłaśniejestczasem,albowcalenie
mierzęczasu(s.279).
Czasbowiemistniejewumyśle,anienazewnątrzniego.
Charakterpercepcjiczasu,mierzeniaczasu,pokazujejeszcze
dobitniejkrótkaanalizasłyszeniabrzmienia.Wrażeniebrzmienia
niejestpunktem,leczodznaczasiępewnąrozciągłością,innymi
słowyjestjednościątego,coErozbrzmiewa’,’rozbrzmiewało’
iEbędzierozbrzmiewać’.Słyszeniebrzmieniajestrozciągłym
wczasieaktemświadomościskładającymsięztrzechfazczaso-
wych.Dźwiękbrzmi,
cozniegosięjużdokonało,torozbrzmiało.Cosięjeszczeniedokonało,będzie
rozbrzmiewać.Kiedysiętodokonuje,czujnauwagaczłowieka,będącaczymś
teraźniejszym,przeprowadzaprzyszłośćkuprzeszłości:przyszłośćciąglesię
zmniejsza,aprzeszłośćwzrasta,ażwreszcie–pozupełnymwchłonięciuprzy-
szłości–wszystkojestjużtylkoprzeszłością(s.279).
Jesttojedenznajpiękniejszychwhistoriifilozofiiopisów
prostegodoświadczeniatrwaniaijegoprzemijania.Pokazuje
onistotętrwaniajakostałegoprzenikaniasiętego,cobyło,co
jesticobędzie,jakrównieżciągłąnaturęświadomości,wktó-
rejpercepcja,pamięćiprojektowaniesąwewnętrznienieroz-
dzielniesplecione.Ciągłośćświadomościitrwanieczasusą
dwomastronamitegosamego.Prawdy,którewnowożytnejfi-
lozofiiznalazłyswojeszerokieopracowaniawpracachJamesa,
BergsonaiHusserla,istniejąuAugustynawzalążkowej,alekla-
rownejpostaci.
