Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Metodologicznarekonstrukcjawarunkówtworzeniawiedzy…
instytucje.Ujawnianewbadaniachprzekonanianietylkoodzwierciedlają,lecz
takżekształtująspołecznąpraktykę–miećosądjakiejśrzeczyznaczywiedzieć,
jakwobecniejsięzachować.Wspomnianawyżejzasadaodnosisięjednakza-
równodospostrzeżeńtrafnych,jakinietrafnych.
Mamykłopotzroląbadacza–zestatusemwiedzynaukowejjakowiedzy
niezaangażowanej.Trafnośćsądumożeteżpozostawaćczymśinnymdlatych,
którzychcąmiećrację,czymśinnymzaśdlatych,którzypragnąpromowaniapo-
zytywnychzmianwspołecznejpraktyce.Świadomośćuwikłaniapracybadawczej
wróżnorodneodmianypraktykisprawia,żeutrzymaniewizerunku„bezstron-
nościwiedzy”stajesięconajmniejtaksamokłopotliwe,jakwyliczenieod-
mianjejzaangażowania,stronniczościczyteżinteresowności.Jakośćtegoza-
angażowaniazdajesięcorazbardziejośrodkiemuwagi–takżemetodologicznej.
Wobrębieproblematykimetodologicznejznajdujemydziśstudianadstrategiami
osiąganiasukcesuwzabieganiuośrodkifnansowe(Cheek,2009,s.549–622),
atakżeanalizyukazującepolityczneuwikłanieprocesukonstruowaniakryte-
riówkwalifkacjibadań(Smith,Hodkinson,2009,s.391–417).Sugerująonetak-
żezasadniczykonflikt,jakirodzisiępomiędzyotwartościąprocesubadawczego
nanieoczekiwanyrezultatakoniecznościąwstępnegosprecyzowaniawszelkich
związanychznimoczekiwań.Saminaukowcy,jakdowodząJohnK.SmithiPhil
Hodkinson,włączająsięprzytymwdziałaniamającenacelu„takiezreformo-
waniebadań,bystałysięonebardziejrygorystyczneiużytecznedlapoli-
tyków”(Smith,Hodkinson,2009,s.409,podkreśl.J.P.).Kryterialnekoncepcje
waloryzacjijakościtworzonejwiedzystająsięwtakiejsytuacjidziedzinąsporów
wykraczającychpozaracjeteoretyczno-metodologiczne,aprzytymwyraźniear-
tykułująinteresypewnychtypówbadań–wynikającychzokreślonegostanowiska
teoretycznegoipolitycznejpraktyki.
Praktykabadawczazdajesięcorazbardziejświadomawłasnegozaangażo-
waniawmechanizmypolityczneibiurokratyczneorazrodzącesięwnichinteresy.
Niezmieniatorównieżfaktu,żezłatwościąmożesięwpisywaćwwizerunekspo-
łeczeństwakontrolowanego(auditsociety)ikulturykontrolowanej(auditculture).
Problemnieograniczasięteżjedyniedopytania,jaktoczysięprocespolityczny,
wktórymuczestniczymypraktycznieiwzwiązkuztymmoralnie(Smith,Hodkin-
son,2009,s.413).Jegoznaczniezależytakżeodtego,jakjestrozpoznawane
napięciepomiędzypojmowaniempolitykijakodrogiosiąganiadobrawspólnego
atraktowaniemjejjedyniejakoinstrumentuuzyskiwaniawpływunarozdziałogra-
niczonejpulidóbr.
Wewspomnianymwcześniejhistorycznymmonopoluokreślonej,jednej(po-
zytywistycznej)koncepcjinaukiproblemembyłsyndrommetodologicznejin-
hibicji11.Dzisiaj,wsytuacjidostrzeganiastronniczościwiedzyiuprawnieniajej
różnorodnychodmian,problememstajesięraczejjakośćkrytykiimożliwość
11KategorięinhibicjimetodologicznejwprowadziłCharlesW.Mills,charakteryzującprzyjejpo-
mocyproblemyformacjiwiedzywokresieneopozytywizmu(Szacki,1981,s.766).
