Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.FILOZOFICZNEIPRAKTYCZNEŹRÓDŁARYZYKA
sąuprawnione,jeżelitylkobędziemypoprawnieidentyfikowaćryzykojakoproces,anie
zjawiskopunktowe.Ryzykomaswójpoczątek(źródłaryzyka),przebieg(przejawyioddzia-
ływanie)orazskutki.Ryzykorzadkojestjednympunktemwczasieiprzestrzeni.Częściej
trwaprzezokreślonyczas,czytowrozumieniutrwaniaprzyczynryzyka,czytowrozu-
mieniutrwaniaskutków.Wobrębiepojęcianryzyko”mieszcząsięwięcrożneczynności
obejmująceokresodzaistnieniaprzyczynyzdarzeń,poprzezprocesichujawnianiasię,
ażdofazylikwidowaniaskutkówtychzdarzeń.Należałobywięcpostulowaćprzyjęciesze-
rokiejdefinicjiryzykajako:zagrożeniamożliwościązmianoczekiwanychwielkościnasku-
tekbezpośredniegobądźteżpośredniegowpływupojedynczychlubpowtarzającychsię
wczasienegatywnychczynnikówiwynikającychznichzmianwartości42.
1.2.FILOZOFICZNEIPRAKTYCZNEŹRÓDŁARYZYKA
Wekonomiiwielkośćryzykajestimplikacjąparametrówjeokreślających:prawdopo-
dobieństwaiwielkościpotencjalnejstraty.Ryzykodefiniowanemożebyćjakoiloczyn
tychdwóchwielkości.Opisującyjeparametrprawdopodobieństwaprzyjmujewartości
wprzedzialeod0do1,przyczymjeżeliprzyjmiewartościskrajne,wówczasryzyko
nieistnieje.Przyprawdopodobieństwierównym0,mówićmożnaozdarzeniuniemożli-
wym-wtejsytuacjibezwzględunato,jakwielkiemogłybybyćstratynaskutekrealiza-
cjiryzyka,należyprzyjąć,żejesttoinformacjanieistotna,stratynigdybowiemniezaist-
nieją.Podobnierzeczmasięprzyzałożeniuprawdopodobieństwarównego1.Wówczas
zdarzeniejestpewne.Całyobszarpomiędzytymiskrajnymiwartościamicharakteryzu-
jesięprawdopodobieństwemoznaczającymmożliwośćrealizacjidanegoscenariusza,
alenie-koniecznośćjegorealizacji.Jesttowięcobszarniepewności.Posługiwaniesię
numeracjąarabskąorazwykorzystaniekoncepcjizerajestjednakstosunkowonowym
wynalazkiem,którywywodzisięzIndii,skąddotarłdoeuropejskiegokręgumyślowego
dopierowśredniowieczu43.Tymczasemproblemyniepewnościilosurozważanebyły
jużodzaraniaspisanychdziejówludzkości.Filozoficznerozumienieryzykapodkreśla
rolęczynnikaludzkiego,przeciwstawiającsiękoncepcjipatrzeniananiejedynieprzez
pryzmatmatematycznegorachunkuprawdopodobieństwa.Podkreślateż,żeistotąryzyka
wnaukachfilozoficznychispołecznychjestniezdolnośćczłowiekadoradzeniasobie
zotaczającymgoświatem44.
Wywodzącesięzzasadytrzechstanów:istnienia,nicościiruchu-abstrakcyjnepoj-
mowanieryzykamasweźródławfilozofii.Nagrunciepraktycznymterminnryzyko”
zastąpiłterminnfortuna”itymsamymzpojęciajakdotądzarezerwowanegowyłącz-
niedomonetarnegorozliczeniastrat(wtensposóbprzytaczanyjestwwieluśrednio-
wiecznychtekstach)stałsiępojęciemtakżeużywanymdlazdefiniowaniaszczęścia
42
P.Borkowski,Ryzykowdziałalnościprzedsiębiorstw,WydawnictwoUniwersytetuGdańskiego,Gdańsk
2008,s.32.
43
Encyklopediamatematyki,WSiP,Warszawa1989,s.29.
44
V
.T.Covello,J.Menkes,J.Nehnevajsa,RiskAnalysis,Philosophy,andtheSocialandBehavioralSciences:
ReflectionsontheScopeofRiskAnalysisResearch,nRiskAnalysis”,vol.2,no.2/1982,s.53-58.
27
