Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
budująceproaktywnepostawymłodegoczłowieka,rozmiłowaniewruchu,waktywnym
sposobiespędzaniaczasuwolnego,zwrócenieuwaginawychowaniedorekreacji.Ukształ-
towanebowiemwtymokresierozwojuontogenetycznegozachowaniaiumiejętności
wpływająnazdrowystylżyciawdalszychjegoetapach.
Naukowcymówiąotzw.minimumaktywnościfizycznejjakobiologicznymnakazie,
okoniecznościżyciowej,oobowiązkumoralnymispołecznymczłowieka,wkreacjiwłasnego
zdrowia.Minimumaktywnościfizycznejdlaosóbdorosłychokreślanejest,jakoniezbęd-
nadawkaruchuwciągutygodnia,koniecznadlautrzymaniadobregosamopoczucia
idobregostanupsychofizycznego.Japończycyokreślająjąna10-15tysięcykroków
dziennie,wykonywanychwformieintensywnegospaceru-marszu.Inniautorzymówią
ospalaniupodczasćwiczeńfizycznychtygodniowo1200-2000kcal(Jegier1997),aŚwiato-
waOrganizacjaZdrowia(WHO)mówioaktywnościfizycznejpodejmowanej5razy
wtygodniu,anajlepiejocodziennych30minutowychwysiłkachwytrzymałościowych,
zintensywnościąumiarkowaną,czyliwgranicach40-60%maksymalnychmożliwości
wysiłkowych(min150min/tyg).Minimalnadawkaaktywnościfizycznejmożebyćakumulo-
wanawconajmniej10minutowychsesjach.Tak,ażebydziennywydatekenergetyczny
wynosiłok.150kcal(ok.2,5kmżwawegomarszu).Zwiększająckorzyścizdrowotne,można
podejmowaćwysiłkiowiększej,bądźdużejintensywności2-3razywtygodniu(ok.300
min/tyg.),uwzględniającezarównowysiłkiaerobowejakrównieżsiłowe(oporowe)ićwicze-
niagibkościowe(WHO2010;Mazurek2016).Aktywnośćrekreacyjnapodejmowana
wokresiedorosłościtodziałania,wspomagająceutrzymaniesprawnościfizycznejna
odpowiednimpoziomie.
Niedasięcałkowiciezahamowaćnaturalnychprocesówstarzenia,dasięnatomiast
częściowojezłagodzićalbo,możliwienajbardziej,opóźnićpoprzezsystematycznąaktyw-
nośćfizyczną.Należywięczadbaćopoprawępodstawowychfunkcjiorganizmustarszego
człowieka,ojegosprawnośćfunkcjonalnądostarczającbodźcówdojegoprawidłowego
działania.
Minimalnadawkaruchudlaosóbstarszychtocodzienne5-10minutowećwicze-
niausprawniające(np.gimnastykaporanna);2razywtygodniupo20minutćwiczenia
siłowe;2razywtygodniupo30minutćwiczeniaaerobowe(wytrzymałościowe).
Jeżeliaktywnośćruchowanieznajdzienastałeswojegomiejscawstylużyciaosób
starszych,wieleznichbędziewymagaćrehabilitacjinietylkozpowoduchoroby(urazu,
wypadku),leczrównieżzewzględunaobniżaniesięwrazzwiekiemsprawnościfunkcjonal-
nej.Tomożestanowićpierwszykrokdowykluczeniazżyciaspołecznego.
Dziękiregularnemuirozsądnemustosowaniuaktywnościruchowej,świadomieiak-
tywniebierzemyudziałwrealizacjinajlepszegodługoterminowegoprogramu,gwarantujące-
gouwolnieniesięodproblemówniesprawnościfizycznejidotyczytowszystkichokresów
życia.
1.2.SprawnośćfizycznawkoncepcjiHealth-RelatedFitness(H-RF)
Zdrowotno-profilaktycznyaspektrekreacjiruchowej,opartynaaktywnościfizycznej,
budującejsprawnośćfizyczną,stanowiistotęzdrowegostylużycia.Wostatnimtrzydziesto-
leciu,wrazzezmianamiwsposobiepatrzenianacelepodejmowanejaktywnościfizycznej,
ewolucjipodlegasamopojęciesprawnościfizycznej,jakiprogramyjejkształtowaniaioceny
(Osiński2013).
Sprawnośćfizyczną(ang.Physicalfitness)zaczętoodróżniaćodsamychosiągnięć
wdziałaniu(ang.Motorperformance/motorfitness).DefiniująctepojęciaHowleyiFranks
17
