Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
MICHAŁKUZIAK
wpełnisformułowanawprzywołanymźródle.Przykłademmogąbyć
choćbyrozważanianatematdoktrynyidoktrynera.Korespondencja
poetyprzekonujeprzytym,żetraktowałondziełoTowiańskiegowspo-
sóbpoważny,przygotowywałzresztąedycjęBiesiady.Aleteżwpro-
17
wadziłzmianywcytowanymwostatnimwykładzieprelekcjiparyskich
fragmencietekstu(fitoasty”napoleońskie),awięc,jakwspomniałem,
traktowałdziełomistrzajakootwarte,niegotowe.Zacząłonimmówićteż
niejakozkonieczności,bowiemksiężazmartwychwstańcydoprowadzili
doprzedwczesnegoupublicznieniaBiesiady.Wefekcieodnotowanychtu
napięćmiędzytekstemkomentowanymakomentarzemmamydoczy-
nieniazprzynajmniejniejasnąrelacjąpomiędzygłosemmistrzaagłosem
jegoucznia,zeswoistympodwojeniemgłosuproroczego.
Analogicznaniejasnośćpojawiasięwzwiązkuzzachowanymiwy-
stąpieniamipoetywKoletowiańczyków.Maonbyćgłosemmistrza,
niejednokrotniewyznającymjegobyciemistrzem.Czytamynp.,żeTo-
wiańskitoficzłowiekdoskonały”(WR,XIII,278in.),wzórdonaślado-
wania.PousunięciumistrzazFrancjiMickiewiczprezentujebraciom
jegolistyikomentujejewpodobnysposób,jakBiesiadęwprelekcjachpa-
ryskich.Dajewskazówki,próbuje–jakpowiedzielibyśmydzisiaj–prze-
pracowaćperformatywniesłowomistrza.JednozprzemówieńwKole
rozpoczynaznamiennezdanie:fiTo,comamudzielićwamzrozmów
zMistrzemizuwagprzezniegozrobionych,będzieprzedmiotemdal-
szejnaszejpracywSiódemkach;będęwamnakażdyrazdawałczęść
tegodowypracowania”(WR,XIII,60).
Zwróćmyuwagę,żepraktykahermeneutycznaMickiewicza–wi-
docznazarównowprelekcjachparyskich,jakiwprzemówieniach
zKoła–przywodzinamyśljednązracjirewizyjnychHaroldaBlooma.
18
Myślęodemonizacji:znalezieniumocypoetyckiejpozaprekursorem.
Poetapowiada:
Mistrznasznicnowegonamnieprzyniósł,boćiprzedChrystusem
wielerzeczysięjużdoławianoiChrystusnicnowegonieprzyniósł,ale
przyniósłduchanowego,ukazałwsobietożycie,słowoBoże,którym
światodpoczątkużyłipowolizatracał.(WR,XIII,279)
Stwierdzenietakiejestambiwalentne.Zjednejstronysytuujemi-
strzawpobliżuChrystusa(awięcKołotoapostołowie,Mickiewiczto
17
Zob.E.Hoffmann-Piotrowska,„Święteawantury...”,dz.cyt.,s.129in.
18
Zob.H.Bloom,Lękprzedwpływem:teoriapoezji,przeł.M.Szuster,wstępA.Bielik-Robson,
Kraków2002,s.58in.
