Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
AGNIESZKAZIOŁOWICZ
percepcjąjegowypowiedzi,prowadziłakażdorazowodowykreowa-
niaokreślonegoobrazupoety.Świetnieunaoczniajątenproblemsłowa
Eckermanna,rozmówcyGoethegoirejestratorajegosłów:
Dalekijednakjestem[...]odtego,abyprzypuszczać,żeudałomisię
odtworzyćtucałąosobowośćGoethego.Tennadzwyczajnyumysłitę
niezwykłąosobowośćmożnasłusznieporównywaćzwielograniastym
diamentem,którywkażdymkierunkulśniinnąbarwą.Itaksamo
jakwróżnychwarunkachiwstosunkudoróżnychludziGoethebył
różny,taksamoiwmoimwypadkumogęjedyniecałkiemskromnie
oświadczyć,żetakimwłaśniebyłmójGoethe.
Słowotozresztądotyczynietylkotego,iżtakimmisięwydawał,ale
przedewszystkimtego,jakjazdołałemgoująćiodtworzyć.Wtakich
wypadkachnastępujebowiempewienprocesodzwierciedlaniaijest
rzecząnaderrzadką,byprzyprzenikaniucudzejindywidualnościnic
swoistegoniezagubić,anicobcegoniedodać.
8
Ichoćwśródrozmówcówpolskiegopoetynieznajdziemyniko-
go,ktoformułowałbywprostpodobneuwaginatematprzekazywa-
niawmediumpismażywejmowydrugiego(wybitnego)człowieka,to
wpraktycewszyscyautorzyzapisówMickiewiczowskichrozmówpostę-
pujątak,jakEckermann–tworząfiswojego”Mickiewicza,podlegając
jednocześniepotrzebiedaniaświadectwa,interpretacyjnejinwencji,
anierzadkotakżeprzemożnejsilestereotypu.
PonadtogronoznanychnamrozmówcówMickiewiczajestbardzo
zróżnicowane.Przynależąonidoróżnychetapówjegożycia:odczasu
sukcesówtowarzyskichwRosji,przezpierwsząfazęparyskiejemi-
gracji,okresdziałalnościtowianistycznej,ażpolataostatnieiśmierć
wKonstantynopolu.Sąwięcobserwatoramiprocesupodejmowania
przezeńkolejnychrólspołecznych:poetyckiegogeniusza,emigranta,
duchowegoprzewodnika,profesora,polityka.Reprezentująróżnepo-
kolenia:dlajednychMickiewiczmożebyćrównorzędnympartnerem
wsensiemetrykalnym,atakżezewzględunawspólnotędoświadczeń
(zwłaszczakrągwileńskichprzyjaciół),inni,młodsipatrząnańzpew-
negodystansu,zzaciekawieniemirespektem,anawetzuwielbieniem
przynależnymobiektowikultu(np.TeofilLenartowicz,EwarystEst-
kowski,WiktorBaworowski,EdwardChłopicki).Rozmówcypozostają
wróżnymstopniuzażyłościzMickiewiczem:poczynającodczłonków
najbliższejrodziny(WładysławMickiewicz,MariaGorecka),przezprzy-
jaciółidobrychznajomych(m.in.FranciszekMalewski,Aleksander
8
J.P.Eckermann,dz.cyt.,s.7.
