Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Mickiewicziświatżydowski
Tamwyzokiemkrwiązaszłem,zżółciąrozjątrzoną,
Ztwarządziką,szaleństwaogniemzapaloną,
Zduszątwardą,przestrachemstrutąpogardzanym,
Zbrodąwskrętyzwikłaną,włosemrozczochranym,
Lecieliście,ziejącyzniszczeniazarazą,
Topićwgardłaniesilnychśmiertelneżelazo
Iwydarłszyjednemuostatecznetchnienie,
Zmywszyręceskalanewkrwiwrzącejstrumienie,
Znożem,którynieosiąkł,znożem,krwiązalani,
Parliściesię,morderczymprzykłademzagrzani,
Idrugiemu,codłonie,ilezdołał,wznosił,
Jękiem,bysammógłskonać,ustającymprosił,
Itemuście,cotracidechbezwaszejmęki,
Dalipoczuć,przemierzli,razzłośliwejręki,
Azgmachówpopiątrzonychpchnąćtułów,szaleni!
Patrzyliście,jaksiękrewbuchającapieni;
Bawiływasrozbiteokamieniegłowy,
Comózgiemrozpryśnionymbryzgałybudowy.
Takdowolinapasłszyiserceioko,
Mordercy,kurzącąsięsplamieniposoką,
Gdywniejbrodząc,dosytajużsięnażłopali,
Zżyjącychjeszczeodzieżłakomiezdzierali,
Nagichparlinaśniegi,wiatrówmroźnewycie,
Cieszącsię,żewypchniętezimnemtracążycie!
13
Zamiłowaniedofrenezji,obrazówokrucieństwa,krwiicierpienia
wywodzisiętuzapewnezpowieścigotyckiejimajużcharakterprero-
mantyczny,ajednocześniepowielapewneschematywidzeniaŻyda,ste-
reotypowyobraznietylejegopowierzchowności,coobmierzłegoducha.
Czeczotpodkreślatchórzostwooprawców,ichpogardęwobecnie-Żydów,
zimneokrucieństwoipazerność.
UtwórtenczytanybyłnaposiedzeniunaukowymWydziałuITowa-
rzystwaFilomatów17listopada1818roku,awięcpięćlatpoopisywa-
nychwnimwydarzeniach.
SkonfrontujmyobrazlosówżołnierzypowracającychzMoskwyna-
kreślonyprzezCzeczotawDumie...zpamiętnikamiuczestnikówwyda-
rzeń.WPamiętnikachwojskowychJózefaGrabowskiegoczytamy,żeodwrót
WielkiejArmiistawałsięwrazzupływemczasucorazbardziejpaniczny.
Armia–jakwspominaoficer–dotkniętazostałapowszechnądemorali-
zacją.Gdypodrosyjskimostrzałemnieudałosięskutecznieewakuować
taborów,rozpocząłsięodwrótigrabież.Zaczęto
13Tamże,s.16-17.
