Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Międzyautobiografiąaopowieściąrodzinną...
jestznamiennanietylkodlanaszychczasów:wXVIIiXVIIIstuleciu
wkrajach,gdziepamiętnikiiopisypodróżyogłaszanodrukiem,cieszyły
sięonewiększymuznaniemniżbeletrystyka45.Wczesnepowieściangiel-
skiestylizowanonaautobiografię,autorzy,odwołującsiędoskodyfiko-
wanychwzorcówgatunkowych,stosowalizabiegi,któremiałysłużyć
uprawdopodobnieniuopowiadanychhistorii46.Podejmowanotakiedziała-
niaświadomie,bypodkreślićpaktautentyczności.Wdwudziestowiecz-
nympisaniuobserwujemynatomiastzacieraniegranicmiędzygatunka-
mifikcjonalnymianiefikcjonalnymi.ZdaniemAnnySkotnickiej-Maj,
„historykaliteraturywinieninteresowaćnietylestopieńwiarygodności
analizowanychutworów(chociażitegoaspektuniesposóbpominąć),ile
implikacjeartystycznewynikającezfaktuwspółistnieniawproziewspo-
mnieniowejdokumentuifikcjiliterackiej”47.Wedługbadaczkirosyjskiej
prozywspomnieniowejtenobszartwórczościcharakteryzujesięsynkre-
tyzmemgatunkowym48.Otakimsynkretyzmie,czywręcznieobecności
przejrzystychkryteriówpodziałówmiędzygatunkowychmożnamówić
takżewkobiecychnarracjachosobistychwPolscepo1944roku,gdzie
bardzoczęstospotkamysięzostentacyjnymodrzuceniempojęćgatunko-
wychitradycyjnychpodziałów.
Analizującróżnicemiędzypamiętnikiemaautobiografią,Cieński
zwracauwagę,żewpotocznymrozumieniugatunkiteczęstosąutoż-
samiane,cowynikateżzfaktu,żewpiśmiennictwiepolskimterminu
„autobiografia”używasięrzadziej.Zdaniembadaczamaoncharakter
międzynarodowy,wprzeciwieństwiedopopularniejszegowPolsceokre-
45
H.Dziechcińska,MiejsceprzekazupamiętnikarskiegowkulturzedawnejPol-
ski,„RocznikTowarzystwaLiterackiegoim.AdamaMickiewicza”1994,r.28s.3–4;
nazjawiskotozwracauwagętakżeLejeune,zob.Czymożnazdefiniowaćauto-
biografię?,s.12.
46
W.Nowicki,Powieśćjako(auto)biografia/Autobiografiajakokrytyka,w:Lite-
raturaikomunikacja...,s.415.
47
A.Skotnicka-Maj,Rosyjskaprozawspomnieniowalat1953–1978,Katowice
1991,s.8.
48
Tamże,s.11.
