Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Międzyautobiografiąaopowieściąrodzinną...
NatematautobiografiikobiecychwypowiadasięteżAleksandra
Ubertowska,koncentrującsięnaszczególnejichodmianie,mianowicie
tych,któreopisujądoświadczenieHolokaustu.Badaczkawychodziod
postawieniazasadniczegopytaniaoistnieniezwiązkumiędzygatunkami
autobiograficznymiakobiecością,płciąkulturową:„czymożnarozpatry-
wać»gender«jakokategoriępoetologiczną,jakoczynnik,przynajmniej
dopewnegostopnia,determinującyformalnykształtwypowiedziauto-
biograficznej?”66.PowołującsięnaustaleniaGermanaRitza,Ubertow-
skapodkreśla,żeuprawianaw„prywatnejprzestrzenibuduaru”literatura
autobiograficznabardzodługobyła„głównymforumkobiecegopisar-
stwa”67.
GrażynaBorkowskazwracauwagęnadwutorowośćkobiecego
pisarstwawPolsce,naktóreskładałasiętwórczośćoficjalnaipisanie
„doszuflady”,nawyłącznieprywatnyużytek,obejmująceformyauto-
biograficznewłaśnie,czylidzienniki,listy,wspomnienia,kronikidomo-
we68.Wyznaczonakobietomprzeznormypatriarchatusferaegzystencji,
wykluczeniezprzestrzenipublicznej,narzuciłatematykętegoobszaru
twórczości,zdominowanegoprzezsprawyrodzinne,domowe,prywat-
ne.Takżefakt,żewliteraturzepolskiejdo1989rokuprzeważałapoli-
tycznośćwsposobiepostrzeganiaświata,spychałtegorodzajupisaniena
margineslubwręczskazywałnaprzemilczenie,nieobecnośćwkanonie.
JakzauważaGutkowska,dziennikipisarzywczasachPRL,poruszając
główniebieżącesprawypubliczne,polityczne,narodowe,środowisko-
we,„byłyazylemiprywatnątrybunądowygłaszaniazakazanychprzez
diachgenderowych,s.548–549;A.Foltyniak,Między„pisaćNałkowską”aNałkow-
skiej„czytaniemsiebie”.Narracyjnatożsamośćpodmiotuw„Dziennikach”,Kraków
2004.
66
A.Ubertowska,„Pisałamsercemikrwią”.Poetykakobiecychautobiografii
holokaustowych,„RuchLiteracki”2009,z.6,s.618.
67
Tamże,s.619.
68
G.Borkowska,„Dzienniki”ZofiiNałkowskieji„Dzienniki”MariiDąbrow-
skiej.Lekturaporównawcza,„RocznikTowarzystwaLiterackiegoim.A.Mickiewi-
cza”1993,z.XXVIII,s.43.
