Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kształtowaniesięukraińskiegoludu
inarodu(uwagimetodologiczne)
Przezpojęcie„lud”należyrozumiećjednostkęetniczną,
aprzezpojęcie„naród”jednostkępolityczną1.
Ludpowstajewwynikupołączeniapewnychcech
obiektywnych,takichjakjęzyk,zwyczaje,specyficznywspólny
stylprzenikającywszystkiedziedzinyżyciadanejzbiorowości
inadającymujednolity(przestrzennieiterytorialnie)
„charakteretniczny”.Trudnojeststwierdzić
apriori
,jakie
cechysąpotrzebne,abypowstał„lud”,ponieważichlistajest
zmienna.Istniejąludy,którymbrakujepewnychcech,
uważanychzazwyczajzaniezbędne.NaprzykładSzkoci
iIrlandczycybezwątpieniasą„ludami”,choćutraciliswoje
językiojczyste.Równieżpochodzenienależyrozumieć
relatywnie,niezaśbezwzględnie.Niemawrzeczywistości
„czystychrasowo”,czylizupełniehomogenicznychludów,
chociażjakieśminimumjednorodnościkrwijestkoniecznedla
egzystencjiludu.Wkażdymludzieistniejeróżnorodnośćtypów
fizycznych(rasowych),alewariacjeteniewychodząpoza
pewneramy.CzłowiekofizjonomiiWłochabędziewSzwecji
nieuchronniewywoływałwrażenie„obcości”,którewyklucza
poczucieprzynależnościdojednegoludu.Jeślichcesię
scharakteryzować„świadomośćetniczną”,sprowadzaćsięona
będziedopoczucia„swojskości”,„bliskości”,małozaśbędzie
miećwspólnegozwiarąwjakieśpolityczneideały.
Wostatnimczasiemożnazaobserwowaćświadome
usiłowaniepielęgnowaniaodrębnościetnicznej:naprzykład
wzmienionychwarunkachnowoczesnejcywilizacji
przemysłowejpróbujesięzachować,cotylkosięda,
ztradycyjnychzwyczajówwżyciurodzinnymiwspólnotowym.
Jednaktaświadomapielęgnacjajestniebezpiecznym
momentemwżyciuwspólnotyetnicznej.Ludyrodziłysięiżyły
wciągudługichstuleci,czasaminawettysiącleci,choćniktsię
otoświadomieniestarał.Dlategomożnapowiedzieć,iżlud
jakozjawiskospołecznenależydosferywegetatywnej.Nie
chcęprzydawaćmucechgatunkubiologicznego.Całasfera
bytuspołecznegoświadczyotym,żeczłowiekjest
stworzeniemduchowym;dlategokategorieprzyrodnicze
