Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
siędziedzicemdobyWitolda,choćjeszczedwa-trzypokolenia
wsteczideatabyłaludowilitewskiemuzupełnieobca.Inny
przykład:rekatolicyzacjaCzechpowojnietrzydziestoletniej
byłaniemalzupełna;odpryskihusytyzmuprzetrwały
zagranicą(wspólnotareligijnabracimorawskichwNiemczech
iAmeryce),alewsamychCzechachtradycjatazamarła.Nie
zważającnato,wCzechosłowackiejRepubliceSocjalistycznej
naszejdobywidzimypotężnyrenesanstradycjihusyckich.
Słowo„tradycje”należałobytuwziąćwcudzysłów,ponieważ
równieżwtymwypadkuniemaprawdziwego„przekazu”dóbr
duchowychodXVw.ażdowspółczesności.Procesten
wyglądałinaczej:budzicielenaroduczeskiego,odPalackiego
doMasaryka,tworzylitępseudotradycjęnanowo,alepokilku
dziesięcioleciachpracybadawczejipropagandowejidea
przyjęłasięnanowo,przeszłazksiążekigabinetów
naukowychdoświadomościmasnarównizrealnymi
tradycjami.
Podobnezjawiskamożnazauważyćteżwnajnowszejhistorii
Ukrainy.Podamjedyniedwaprzykłady:podczasgdytradycja
Kozaczyzny(choćwmocnosprymitywizowanejpostaci)była
wśródnaszegoludu(zamieszkującegodolinęDniepru)
bezspornieżywa,tradycjastarejRusidawnowygasła;można
powiedzieć,żedopieronaskutekepokowejpracyMychajła
HruszewskiegoijegoszkołyUkraińcyponownieodczuli
związekzeswoimistaroruskimiprzodkami.Działalność
emigracjimazepińskiejbyłazupełniezapomniana,nieznana
nawetfachowymkołomnaukowym.Dopierodziękinowym
badaniomwokresiemiędzywojennymposzerzononaszą
perspektywęhistorycznąrównieżotenodcinekżyciadawnego
narodukozackiego.Dladzisiejszejukraińskiejemigracji
politycznejdziałalnośćOrłykaijegotowarzyszyjest
zezrozumiałychwzględówszczególniedrogaibliska.
Przejdźmydopodsumowania:nasznaródjest
niehistoryczny,ale(napodobieństwoinnychnarodówwtakiej
samejsytuacji,np.Czechów)starasięzrekonstruować
(wretrospekcji)przerwanąciągłośćtradycjihistorycznej,
częściowoużywającodłamkówrzeczywistychocalałych
tradycji,aczęściowoposługującsięsubstytutami.
***
Wróćmydopytaniapostawionegonapoczątkuwywodu:kiedy
