Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
(Nie)istniejącaksiążkaMiłoszaoAmerycelatczterdziestych
35
Nowak”5zseriąartykułówifelietonównoszącychstałytytułŻyciewUSA
ipodtytuł(dodanypopierwszychkilkukorespondencjach)Odspecjalnego
wysłannika„Odrodzenia”.„JanM.Nowak”relacjonujewydarzeniapo-
lityczne,społeczneikulturalnewStanachZjednoczonych,auderzającą
cechąjegopostawy(widocznątakżewówczesnychtekstachsygnowanych
przezMiłoszapseudonimem„Żagarysta”lubpoprostunazwiskiem)jest
rzeczowość,to,żeopisuje„życiewUSA”zdystansem,aleiniejakążycz-
liwością.Uderzającajestteż–nietylkowkontekściepublikacjiwcześniej-
szych–świadomaiwerbalizowananiechęćdopośpiesznychuogólnień
orazprzestrzeganieprzednimi,ponieważuogólnienianiesąnajpewniej-
sządrogądopoznaniaprawdy(„Odrodzenie”1947nr21).Naradykalną
zmianępostawyMiłoszawskazujenaprzykładkontrastmiędzykarykatu-
ralnymobrazemamerykańskiegochrześcijaninawartykulez1946roku
awstrzemięźliwością,zjakąosytuacjireligiiwStanachZjednoczonych
ireligijnościmieszkańcówtegokrajupisze„JanM.Nowak”:autorowi
artykułubrakdanych.Jesttokrajprzywiązanydokonwencyj,chociażby
wewnętrzniepustych,itrudnosądzićotym,cosięodbywapodpowierzch-
nią(„Odrodzenie”1947nr11).
Znamiennajestteżpolemikazmarksizującą„Kuźnicą”.Wjednym
znumerówtegopisma(1946nr48,10XII)napierwszejstroniezamiesz-
czonozdjęciezamaskowanegoczłonkafaszystowskiejorganizacjiamery-
kańskiejKu-Klux-Klanorazzdjęcietłumupoddrzewem,naktórympo-
wieszonodwóchMurzynów,afotografieteopatrzonodrwiącymtytułem:
Jednazczterechwolności…Wolnośćodstrachu.„JanM.Nowak”,od-
notowująctępublikację,stwierdzahumorystycznie,aleizdecydowanie:
PrzestawianieAmerykijakokraju,wktórymsięwieszaMurzynów,jest
mniejwięcejtakścisłejaknapisanieoPolsce,żewszyscywniejnoszą
meloniki,ponieważtegonakryciagłowyużywajądotychczaswłaściciele
fiakrówkrakowskich.NienegującspołecznegoupośledzeniaMurzynów,
autorpodkreśla,żeobjawiasięononietyledrastycznymi,aleprzecież
sporadycznymiaktamiprzemocy,ileograniczeniemmożliwościawansu
społecznego,cozresztąniezmieniafaktu,żeStopażyciowaludnościmu-
rzyńskiej,bardzoniskajaknaamerykańskiestosunku,jestjednakwtej
chwilizapewnewyższaniżstopażyciowamieszkańcówPolski(„Odrodze-
nie”1947nr7,ŻyciewUSA).
5JakwynikazlistuKarolaKuryluka,redaktoranaczelnego„Odrodzenia”,toonza-
proponowałMiłoszowitakiwłaśniekształtpseudonimu,przemawiającydoprzeciętnego
Polaka(Miłosz2007:573).
