Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
igłębokimliryzmemTrenów”
16
.OdczytSewerynyDuchińskiejbyłpogadanką
patetyczną,alenajniższegolotu
17
.
Wtymsamymcotenodczytnumerze„BulletinLittéraireetScientifique”
ukazałosię,narazieniepodpisane,tłumaczenieTrenówpióraGasztowtta,ważne
jakodata,leczdlafrancuskichlosówKochanowskiegoniemającewiększegoznaczenia.
Uwidoczniłasięwnimograniczonośćdwujęzyczności,nawetgdyjestonawysokiej
klasy,iprzeszkody,któresprawiateoria,żerymowanywierszpolskimusimieć
przekładrymowany.Wysiłkitegotłumaczanajprędzejdająsięocenićnapodstawie
TrenuV:
Telunjeuneolivierquis,élèvedeterre
Dansunvastevergeràl,ombredesamère,
Etsansproduireencornibranchesniboutons
Frêle,dressesatigeentrelesrejetons;
Quesilejardinier,encoupantlesépines,
D,unefauximprudenteatouchésesracines,
IIs,affaisse;et,perdantsapremièrevigueur,
Toucheauxpiedsdesamèreetpéritdelangueur.
Tellefutdemafille,hélas!ladestinée.
Sousnosyeuxelleallaitgrandissant,inclinée
Sursatigelégère;unsoufflemeurtrier
L,atouchéeenpassant–notrejeuneolivier
Anospiedsesttombé.Tutrouvesdoncdescharmes,
Omort,àfaireenvainrépandretantdelarmes!
Niemożnaodmówićtemuprzekładowizewnętrznejpoprawności,aleodstępstw
treściowychjestdużo.Niektóre–„wcieniumatki”zastępujące„macierzyńskim
śladem”,zniknięcie„szczupłegoprątka”ipokrzyw,dodatekwpostaci„nierozważnej
kosy”,pominięcieimieniaOrszuli–mogąbyć,gdyjebraćosobno,tolerowane,ale
razemwzięteszkodząmyślipoetyckiej.Atrzebajeszczedoliczyćmechaniczne
rozciągnięciepierwszegoporównania:„Przednaszymioczamirosła,pochylonana
swejlekkiejłodydze”i„naszamłodaoliwkadonógnaszychupadła”.Zakończenie
dopełniamiary.Zesłów,któremogłyznaleźćsięwrymie,tłumaczwybrał„łzy”,ale
stądwynikłomu,żedługikoniecwiersza13nietylkowyeliminowałPersefonę,lecz
ułożyłsięwformęjęzykowoniedopuszczalną(l.mn.„charmes”).Nawetgdyby
Gasztowttnapisałpoprawniecośwrodzaju:„Znajdujeszwięcurok,ośmierci,wtym,
żekażesznamnapróżnowylewaćtylełez”,zdradziłbyoryginał.Resztacyklunie
wyglądalepiej.
WyróżniłsięprzytejokazjiLouisLéger,wybitnyslawista,zajmującydaw-
nąkatedręMickiewicza.Nawiązującdorocznicywykazałnietylkobezpośrednią
znajomośćtekstów(doskonaleprzełożył,metodąfrancuską,TrenyVIIIiIXoraz
16
W.Gasztowtt,PoezjaeuropejskaXVIwiekuwstosunkudoJanaKochanowskiego.Odczyt
wTowarzystwieHistoryczno-LiterackimwParyżu3maja1884roku,„PrzeglądPolski”1884,nr
217–218,s.222nn.NiebyłatoproblematykaszczególniebliskaGasztowttowi,którynajwięcejuwagi
poświęcałromantyzmowipolskiemuipolityce.Por.publikacjęjubileuszową,zbibliografią,Cinquantenaire
littérairedeV.Gasztowtt(1861–1911),Paris1912.
17
S.Duchińska,JeanKochanowski,„BulletinLittéraireetScientifique”1884,nr22,s.3n.
6
