Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KochanowskiiPalingeniusz
PierAngeloManzoli(alboManzolli),ukrywającysięzasugestywnymzlatynizo-
wanymanagramemMarcellusPalingeniusScellatus(toznaczyurodzonywmiej-
scowościLaStellataniedalekoFerrary),którypojawiasięnastronietytułowejjego
poematuZodiacusvitae,przechowałniewielezesławy,jakącieszyłsięwszesnastym
wieku.Szerokoczytanyipowszechniechwalony,przekładanyażdowiekuoświecenia,
byłstopniowospychanywniepamięćiwreszciepozostałozniegoniewielewięcejniż
zKotazCheshire.Jestwciążobecnywpewnychantologiachiencyklopediach,
winnychnatomiastcałkowicienieobecnybądźledwiewzmiankowany.Zpowszechnie
znanejhistoriiliteraturywłoskiej,którapoświęcawieleuwagidwominnympisarzom
łacińskimtegosamegoczasu,FrancastoroiVida,dowiadujemysięoPalingeniuszu
jedynie,żeurodziłsięmiędzyrokiem1500a1503,umarłokoło1543iżeZodiacus
vitae,poematdydaktycznypozbawionywartościliterackich,dostałsięnaindeks
zpowoduantyklerykalnychwycieczek
1
.Cokolwiekmyślelibyśmyoszorstkościtakiej
ocenyjegoosiągnięćliterackich,niemożenaszadowolićprzywołanewyjaśnienie
faktupotępieniaPalingeniuszaprzezKościół.Inkwizycja,którazajęłasięnimdopiero
pośmierciinakazałajegoekshumowaneciałospalićnastosie,mogławykryćwjego
poezjicoświęcejniżantyklerykalizm.Jakkolwiekbybyło,pewnejest,żeniemal
całkowitezapomnienie,jakiemufaktycznieuległPalingeniusz,jestzrozumiałe
zpowodustylu,któryniezbytodpowiadałnowoczesnemuczytelnikowi.Mimowielkiej
liczbyporuszającychobrazówikilkudługichfragmentówwywierającychwielkie
wrażenieintelektualne,nazbytambitnienaśladującychLukrecjusza,dziełujako
całościniedostajesiłypoetyckiej.Zajmujeonojednakżewybitnąpozycjęwhistorii
idei–chociażbyzewzględunapojęcienieskończonegoświata,godneuwagiwdziele
wydanymprzypuszczalnieokołoroku1534(pierwszewydanieniebyłodatowane),
azpewnościąprzed1537.WZodiacusvitaeodnajdziemyowielewięcej.Dwanaście
1
M.Aurigeme,[w:]Laletteraturaitaliana.Storiaetesti,t.IV,1,wyd.C.Muscetta,Roma–Bari
1973,s.466.WkwestiistosunkudoPalingeniuszapor.E.Bonora,[w:]StoriaDellaletteraturaitaliana,
wyd.E.CecchiiN.Sapegno,t.IV,Milano1965,s.265in.MonografiaG.BorgianoMarcelloPalingenio
Stellatoeilsuopoema„Zodiacusvitae”,CittadelCastello1912,pozostajenadalpodwielomawzględami
pomocna.
29
