Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TwórczośćKochanowskiego
idynamikapoezjieuropejskiej
wXVIwieku
Wiadomo,jakbogatajestproblematykakomparatystycznadotyczącategopoety,
którywsposóbtypowydlaodrodzeniaprzyswoiłsobietradycjęantyku,pisałwierszepo
łacinieprzezwszystkielataswojejkarieryliterackiej,tłumaczyłpsałterzorazautorów
greckichirzymskich,niebyłbytym,kimbył,gdybynieWłochyiliteraturawłoska,
wzruszałsięwspomnieniemoParyżuiRonsardzie.Wiadomo,żebardzowiele
zrobionodlazbadaniatychzwiązków.Poważnezainteresowanienimidatujesięod
końcaXIXw.,awdwudziestoleciumiędzywojennymosiągnęłopunktkulminacyjny
napamiętnymzjeździekrakowskim.Przezostatniedziesięcioleciaprzybyłdorobek
starszychimłodszychbadaczy,przedewszystkimZofiiSzmydtowej,WiktoraWein-
trauba,TadeuszaUlewiczaiJanuszaPelca,którywswojejmonografiistarannie
wytyczyłhoryzontkomparatystycznybadańnadKochanowskim.Niktwszakżenie
dokonałprzeglądutychbadańodpoczątkupodzieńdzisiejszy,coułatwiłobyich
kontynuację,wskazującmiejscanajbardziejniejasnelubcałkiempuste,przypominając
niesłuszniepominiętespostrzeżeniaiuświadamiającmimochodem,oiletradycyjne
koncepcjemetodologicznewymagająrewizji.
Zarównoto,jakobecnyrozkwitstudiównadrenesansowąliteraturąZachodu
sprawia,żeinteresującynasproblemniemożebyćdzisiajprzedstawionyinaczejniż
wyrywkowoiżenawetzatęcenęniemożnabyćtakkonkretnym,jakbynależało.
Geograficznieichronologicznieobszar,którytrzebaprzebiecspojrzeniem,jest
ogromny.PoezjaXVIw.,niewyłączającłacińskiej,zdużąpunktualnościąwykazuje
swojerysyodrębne.PontanoiCeltes,choćzmarliuprogustuleciaiwłaśniedoczekali
sięwydańzbiorowych,niewątpliwienależądoinnejepokiniżFracastoro,Vida,
Palingeniusz,JanusSecundus,intensywnieżyjącyduchemczasu.Niemniejsza
różnicaistniejemiędzyBoiardemiAriostem(Orlandszalony,1516),makaroniczny
FolengomawBaldusie(1517)rozmachobcyniedawnymwzoromśredniowiecznym.
NowewymaganiaujawniająsięszczególniewsytuacjiPetrarkiporoku1500.Wybujały
jak„płomienistygotyk”petrarkizm,którynadalreprezentowaliSerafinoiChariteo,
aniecowcześniejTebaldeo,zawisłnaglewpróżnipodwpływemSannazaraizwłaszcza
wielorakiejdziałalnościBemba.Reformatorjęzyka,wyznawcaplatonizmu,teoretyk
twórczegonaśladowania,poeta,Bemboukształtowałnajważniejszywtejfazie
15
