Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KochanowskiweFrancji
WeFrancji,jakiwcałejEuropieZachodniej,wyraźnierysujesięnaturalna
prawidłowośćsprawiająca,żetakiejliteraturzejaknaszawejścienaszersząscenę
utrudniająbarieryjęzykowe.Kochanowski,którywNiemczechznalazłwyjątkowych
pośredników,wkroczyłdoświadomościfrancuskiejznaczniepóźniej,nawetdużo
później,niżtomiałomiejsceweWłoszech.PolskainteresowałaFrancuzówXVIw.
najpierwodstronyobyczajowejipolitycznej.Topierwszezainteresowaniestanowi
dalszyciągfascynacji,którejmalowniczymprzykładembyłwpoprzednimstuleciu
epizodpowieściAntoniegodelaSaleLepetitJehandeSaintré,gdziewystępujepan
deLoisselench,baronpolskiprzebywającyzwizytąweFrancjiwtowarzystwie
czterechrodaków,baronów:d,Andach,deNielz,deMorgeideTerg.Dzielnijako
rycerze,budząonipodziwrównieżswojąelegancją,gdywydająwspaniałybankiet
pożegnalny,naktórymbarondeLoisselenchofiarowujedamomfrancuskimdiamenty
irubinyoprawnewzłoto.PodobneobrazywystępująwrelacjachzokresuHenryka
WalezegozebranychprzezHelenęKutrzebiankę,aleprzeplatająsięznimiobserwa-
cjeiocenynegatywne,którenieustępujątemu,coDesportesnapisałwAdieuàla
Pologne
1
.AniDesportes,bawiącunas,anipóźniejSaint-Amantnieinteresowalisię
literaturąpolską.Niebyłaonateżatrakcyjnadlaencyklopedystów.Dlatego,nie
wykluczającprawdopodobieństwakorekturybibliograficznej,należyprzyjmować,jak
toczyniłAdamBar,żeKochanowskiukazałsięFrancuzomdopierowzeszłym
stuleciu.
Odrazupierwszadata,publikacjaOdprawyposłówgreckichpofrancuskuwroku
1823,charakteryzujewszystkieosobliwościlosówKochanowskiegonadSekwaną.
PrzedewszystkimolosyteprzezdługiczasmusielidbaćżyjącytamPolacy,conie
zawszebyłokorzystnedlasprawy.Podrugie,barierajęzykowaokazałasięwyjątkowo
niesprzyjającadlatakwielkiegopoetyijegoszesnastowiecznegojęzyka.Niepodpisany
przekładOdprawywszedł,razemzpięciomainnymiutworamiautorówpolskich,do
1
H.Kutrzebianka,OpinieFrancuzówoPolakachzczasówelekcjiHenrykaWalezego,„Przegląd
Współczesny”1936,nr11i12,s.97nn.i43nn.Analogicznerelacje,oburodzajów,cytujeP.Champion,
HenriIIIroidePologne(1574–1575),Paris1943–1954,t.l,s.50ipassim,t.II,s.31n.
1
