Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PolskiegoRadia,wpadłmianowicienapomysł,żebytłumaczyćKochanowskiego
imitującjęzykXVIw.,oczywiściezewnętrznymicechami,jakgrafiaiformywrodzaju
„doucelette”,„simplette”,„mignonette”.Nawetstosunkowoumiarkowanypastisz
TrenuVdajepojęcieobeznadziejnościpomysłu,tymbardziejgodnegopożałowania,
że–pomijającrymyprzemienne,zresztąużyteniekonsekwentnie,iprzejścieod
trzeciejdodrugiejosoby(w.9),widaćutegotłumacza,podprzebraniem,wyczucie
oryginału:
Commeuneoliveencorjeunettevacroissant
Arequoyettoutprèslamaternellesouche,
N,ayantfueilles,nefleurs,maisunbourgeonnaissant
Sursatigequiplie,lorsqueZephyrlatouche
Etque,nevoyantpoint,lejardinierquiva
L‘herbefollearrachant,danslevergerpoussée,
Alaracinecoupeetjetteencontre-bas,
Prèsletroncmaternel,toutemolleetpasmée:
AinsiUrsulefustmesmechosepourtoy,
Car,prèsdetesparents,ayantpousséàpeine
Audessusdelaterre,unemauvaisehaleine
Soufflant,tefitsoudain,sansforcenesansvoix,
Tombermorteànospieds.Proserpine,oDéesse,
Sansraisonpourquoyfaireunteldeuilettristesse
22
.
Ostatniezdanie,naktórympotykająsięwszyscyfrancuscytłumacze,świadczy,
żeRoquignymógłbyoddaćKochanowskiemuiswoimrodakomlepsząprzysługę,
gdybygoniepociągnęłatamaskaradajęzykowa.
Wroku1921PierredeNolhacwydałksiążkęRonsardetl’humanisme,jedną
zpodstawowychwbibliografiipracotympoecie.InteresujesięonrównieżKochanow-
skim,naszczęściewminimalnymstopniukorzystającztego,comupodsuwał
wswoimartykuleMansuy.Stamtądbierzeistotnepytanie,czynaszpoetasłuchał
Mureta,którydziałałweWłoszechibyłautoremkomentarzadopoezjimiłosnych
Ronsarda(1553),awykładałwWenecjiodroku1554irok1558spędziłwPadwie.
PytateżomożliwośćzetknięciasiępoetypolskiegowParyżuzDoratem.Najważniejsze
dlanasinformacjewtymrozdzialeiwinnychdotycząśrodowiskaliterackiego
inaukowego,gdzieautorelegiiTamlongedistasanostris,Carole,terrismógłza
pośrednictwemtajemniczegoKarolaspotkaćRonsarda.Nolhacprzytaczatekst,gdzie
występujepodwójnyślad–jesttosonetG.M.Imbertamówiącyoprzyjaźniautora
zAndrzejemDudyczemiflamandzkimhumanistąKarolemUtenhove.ZagadkaElegii
VIII,„Księgitrzeciej”nieinteresujeNolhaca,leczdalejujawniłsięwjegoksiążcetrop
najpewniejdecydującydlatejsprawy.PrzytoczonetamwypowiedziDorata,Joachima
22
„Thrènes”deJeanKochanowski,traduitsdupolonaisparL.Roquigny,Paris1919,s.21.Adolphe
VanBever,krytykiwydawcanowszychidawnychpisarzyfrancuskich,napisałprzedmowę,gdzie
dostrzegauautoraTrenów„sentymentalnątranspozycję”liryzmuRonsardawcykluSurlamortdeMarie
izapowiedźstyluMalherbe,awConsolationàM.Dupérier.SkojarzeniezRonsardemmógłnasunąćjęzyk
tłumaczenia,zastanawiająnatomiastinformacjebiograficzne:„RonsardiKochanowski[...]spotkalisię
prawdopodobnienauniwersytetachpolskichipóźniejdrugirazwPadwie,ogniskueuropejskiejkultury,
alenapewnozaprzyjaźnilisięwParyżu[...]”.
8
