Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
Uwarunkowaniamiędzynarodowychstosunkówkulturalnych
13
mierzetłumaczyprzyczynywielukonfliktówinieporozumieńwskalimiędzynaro-
dowej(ibid.,s.116).
AntropologWojciechBurszta(1998,s.159)zauważa,żezasprawąmiędzynaro-
dowychmigracji„granicepaństwnarodowych,zktórychwywodząsięemigranci,
«przenoszone»sąwichświadomościdokrajówgoszczących.Wtensposóbgrupy
etnicznenietyletworząwnowymotoczeniuzwykłediaspory,ile«narodypoza
rodzinnąziemią»[...],jakbykolejneprowincje,któresąimaginacyjnączęściąodle-
głegonarodowegoterytorium”.
Współczesnyświatjestpodwielomawzględamigłębokopodzielonyiniewiele
wskazujenato,bystantenmiałuleczmianie.Przeciwnie,wielepodziałówzaostrza
sięwnieprawdopodobnieszybkimtempie.
Niektóreztychpodziałówbudząmoralnysprzeciwioburzenie,wołanieospra-
wiedliwość,aleteżpoczuciebezsilności,nierzadkoskutkująceotwartąagresją,
konfliktaminastykuróżnychcywilizacjiczydużychgrupspołecznych.Dotyczy
toprzedewszystkimpodziałówwynikającychzestatususpołeczno-ekonomicznego
(bieda–bogactwoidostępudoedukacjinaróżnychpoziomach(ludziewykształceni
ianalfabeci),atakżepodziałówpolitycznych(demokracjeisystemyautorytarne,to-
talitarne)oraznaobszarwolnyodkrwawychkonfliktówitaki,naktórymkonflikty
zbrojnesąchlebempowszednim.Ważnesątakżepodziałykulturowe,wynikające
zpodbojówpolitycznychimilitarnych,wreszciepodziałyspowodowanenierów-
nymdostępemdoinformacji.
Naświecieistniejątakżepodziały,którenaogółniewywołująsprzeciwu,obu-
rzeniaaniprotestów.Źródłemtychpodziałówjestkultura.Powszechnieprzyjęło
sięprzekonanie,żeróżnorodnośćkulturowajestjednymzpodstawowychbogactw
ludzkości.Ojakiepodziałyzatemchodzi?Przedewszystkimoróżnicejęzykowe;
etniczneicywilizacyjne;religijne,atakżekulturowewynikającezformgospoda-
rowania.Podziałykulturowedostarczająniezwykleważnegoargumentunarzecz
politycznejiniepolitycznejsuwerenności,pozwalająna„byciesobą”pośródinnych
rozpoznawanychjako„inni”,„obcy”lub„wrogowie”.
Odrębnościkulturowestanowiąźródłowciążnanowokonstruowanychtożsa-
mościindywidualnychizbiorowych.ManuelCastellswksiążceSiłatożsamości
(2008,s.17)trafniezauważa,że„Naszświatinaszeżyciekształtowanesąprzez
przeciwstawnenurtyglobalizacjiitożsamości[...].Wrazzrewolucjątechnologicz-
ną,transformacjąkapitalizmuizanikaniemetatyzmu,doświadczyliśmywminio-
nymćwierćwieczupowszechnego,nagłegowzrostupotężnychekspresjizbiorowej
tożsamości,którerzucająwyzwanieglobalizacjiikosmopolityzmowiwimiękul-
turowejwyjątkowościiwimięprzejęciaprzezludzikontrolinadwłasnymżyciem
iśrodowiskiem”.
Zasygnalizowanepodziały,istniejącewewspółczesnymświecie,oznaczają,że
–analizującmiędzynarodowestosunkikulturalne–niemożemydaćsięzwieść
wspomnianemujużstereotypowiglobalnejwioski,wzmacnianemugłównieprzez
(zachodnie)mediamasoweizuniwersalizowanesystemywytwarzaniaikonsumo-
waniarozmaitychdóbr.Należyjednocześniepamiętać,żezdecydowanawiększość
interakcjiocharakterzekulturowymdokonujesięwramachkonkretnychcałości
