Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Więźspołeczna–przeglądkoncepcji
19
kęzgrupą,stanowiączynnikzapobiegającysamobójstwom(D
URKHEIM
,
2006).DowynikówjegoanalizodwołałsiępóźniejRobertK.Merton,
stwierdzając:nconajmniejodczasuukazaniasiępracDurkheimanasi-
leniewięzispołecznejuznawanejestzawłaściwośćgrupy,któraoddzia-
łujenanajrozmaitszezachowaniaoraznawykonywanierólspołecznych
przezczłonkówgrupy”(MERTON,2002:365).Zaprzykładmożesłużyćpo-
wiązanietypuwięzispołecznej(subiektywnejbądźobiektywnej)zezdefi-
niowaniemprzezgrupęwarunkówczłonkostwa(anaichpodstawietak-
żeutworzenietypównie-członkostwa,czylikategoriitzw.non-members)8,
ponadto–zpoczuciemidentyfikacjijednostkizgrupą;więźzostałatakże
uznanazakryteriumobiektywne,wskazującenazaistnieniegrupyspo-
łecznej(MERTON,2002:338),wreszcie–zaczynnikprzyczyniającysiędo
przekształceniagrupyprzynależnościwgrupęodniesieniadlajednostki
(subiektywnie)sięzniąidentyfikującej.Jakwidać,znaczeniespołecznej
więzi(obiektywnejisubiektywnej)dlafunkcjonowaniaitrwałościgrupy
społecznejjestniedoprzecenienia.
Innyaspektzależnościzachodzącychpomiędzywięziąorazfunkcjami
grupyspołecznejwynikazanalizyźródeł(podstaw)więzi–chodziopodo-
bieństwozachowańwewnątrzgrupyspołecznejbądźjegobrak.Wagętego
kryteriumdostrzeżonojużwcześniejistosowanojewceluwyodrębnienia
choćbytypówwięzispołecznej(np.wpostacisolidarnościmechanicznej
luborganicznej(DURKHEIM,1999))bądźtypówzbiorowościtworzącychsię
nabazieposzczególnychtypówwięzi(np.wpostaciwspólnotylubstowa-
rzyszenia(TÖNNIES,2008)).
Zkoleipóźniejszebadaniaianalizydowiodły,żestopieńnatężeniapo-
dobieństwazachowań,wartości,poglądówjejczłonkówstanowiąźródło
atrakcyjnościinterpersonalnej,wywierajątakżewpływnaspójność,trwa-
łośćorazstopieńintegracjiisolidarnościgrupy,czylidecydująojakości
więzi(S
ZMATKA
,2007).Ponadtowspółcześnisocjologowiepojęciewięzispo-
łecznejwłączyliwjeszczeszerszykontekst,próbującwykorzystaćjedo
analizyfunkcjonowaniawspółczesnychinstytucjiiorganizacjiorazwiążąc
jeztakimipojęciamijakzaufanie,kapitałspołecznyczyreputacja,trak-
towanymijakoistotnezmienne,wpływającenietylkonaszansewosiąga-
niuzakładanychcelów,alerównieżnaogólniepojętyładspołeczny(WAL-
CZAK-DURAJ,2006).Wtensposóbwięzispołeczne(oboknormizaufania),
8WedługRobertaK.Mertonawarunkiemuznaniajednostkizaczłonkadanejgrupyjest
nietylkospełnianieprzezniąobiektywnychwymogówstawianychprzezgrupę(przynależ-
nośćobiektywna,formalna),aleprzedewszystkimidentyfikowaniesięjednostkizmoralny-
miwymogamigrupy,wypełnianieobowiązującychnormgrupowych,czyli–jeśliużyćter-
minologiiFlorianaZnanieckiego–spełnianiespołecznychfunkcjiwgrupie(przynależność
subiektywna)(MERTON,2002:334–426;ZNANIECKI,1988:316).
