Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Więźspołeczna–przeglądkoncepcji
21
Ponadtokapitałspołecznymożebyćwiązanyzróżnympoziomemstruk-
turspołecznych–odrodzinyikrewnych,poprzezsiecipowiązańspołecz-
nościowych,popoziompaństwanarodowego,nacozwróciłuwagęFrancis
Fukuyama(FUKUYAMA,1997:39).Zatemjeślipodsumowaćnajważniejsze
elementykapitałuspołecznego,tonapierwszymmiejscunależywymie-
nićsiecipowiązańoróżnymzasięguspołecznymioróżnejsile.Wiążą
onejednostkiprzynależnościądowielugrupspołecznych–pozarodzinną
dosąsiedzkich,hobbistycznych,politycznych,religijnych,narodowychitp.
Przybierająpostaćdwóchtypówpowiązań:gęstych(dense),obejmujących
licznewięzipomiędzyczłonkamigrupy,orazrzadkich,skąpych(sparse),
wktórychkontaktysąsłabeiodległe.Tenpierwszytypwraziepotrzeby
dostarczajednostcespołecznegowsparcia,większegodostępudoinforma-
cjiorazwiększychmożliwościdziałania.
Drugimelementem,tworzącymsięnabaziewcześniejszychpowią-
zańspołecznych,sąnormy,którychakceptacjazestronyczłonkówgrupy
ikonsekwentneprzestrzeganie(bywa,żepodpresjąsankcjizaichzłama-
nie)
12
nietylkowzmacniawięźspołeczną,wtymspójnośćgrupy,aletakże
prowadzidowytworzeniasiękolejnejfundamentalnejcechykapitałuspo-
łecznego
13
–zaufaniaodnoszącegosiędojednostek(nswoich”lubnobcych”),
grup,instytucjispołecznych,rządu.Zaufanieorazwiarygodność,wypły-
wającezprzestrzeganiaobowiązującychnorm,przynosząwieledobra:są
podstawąnajbardziejosobowychrelacji,ułatwiającodzienneinterakcje,
majądużeznaczeniewrelacjachhandlowych,awysokipoziomkapitału
społecznegoprzekładasięnaniskiewskaźnikiprzestępstw(F
UKUYAMA
,
1997;ProductivityCommission,2003;PUTNAM,2008).
jakiepełni,ułatwiającdziałaniaaktoromspołecznymwramachspołecznychstruktur,oraz
umożliwiaimosiąganieokreślonychcelów(COLEMAN,1988).
12
Jestoczywiste,żebezpodzielanych,częstoniezapisanychnormspołecznychodnoszą-
cychsiędouczciwości,niezmiennegoprawa,etykipracy,szacunkudlastarszych,tolerancji
iakceptacjidlaodmienności,pomaganialudziomwpotrzebie,aleidoregulacjiwbardziej
konkretnychsytuacjach(np.płacenianaczasrachunków,zwrotuzguby,formwdzięczności,
ustąpieniamiejscastarszymwpublicznymtransporcieitp.),trudnosobiewyobrazićfunkcjo-
nowaniejakiejkolwiekspołeczności.Wieleztychnormmacharakterwzajemności,przybie-
rającczasempostaćnwymiany”.Ponadtowartoprzypomnieć,żenormyróżniąsięwposzcze-
gólnychspołeczeństwach(np.wkrajachzachodnichlubkrajachbędącychdopierowfazie
rozwoju)bądźwróżnychgrupachfunkcjonującychwobrębietychspołeczeństw,leczwszę-
dzieichzłamaniepociągazasobąróżnesankcje–odwewnętrznych,psychologicznychpo-
cząwszy,nazewnętrznych,jakwstydiostracyzm,groźbyczykaryfizyczneskończywszy(Pro-
ductivityCommission,2003;FUKUYAMA,1997;PUTNAM,2008).
13
Wartozwrócićuwagęnafakt,żeczęśćbadaczywzaufaniudostrzegaźródłokapitałuspo-
łecznego,aczęść–odwrotnie–uważa,żejesttoskutekobecnościkapitału.Zapewnechodzi
wtymprzypadkuozależnośćdwustronną,sprzężonązwrotnie.
