Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
CzęśćI.Rodzinnewięzispołeczne–perspektywateoretycznaibadawcza
stanowiącfundamentkapitałuspołecznego
9
,zostałyuznanezapodstawo-
wywarunektworzeniasięspołeczeństwaobywatelskiegoorazdemokracji.
Wzwiązkuztympojęciakapitałuspołecznegoispołeczeństwaobywatel-
skiegoposiadajątosamoźródłoiswoimzakresemconajmniejczęściowo
zachodząnasiebie,niemówiącotym,żesąodsiebiewjakimśstopniuna-
wzajemuzależnione,takjakuzależnionesąodsiebiepojęciakapitałuspo-
łecznegoidemokracji(PAXTON,2002).
Jeśliwięzispołecznesątakważnedlatworzeniasiękapitałuspołecz-
nego,wartosięprzyjrzećtemupojęciu,którenietakdawnozdobyłosobie
miejscewanalizachsocjologicznychwspółczesnychspołeczeństw.Najczę-
ściejpojęciekapitałuspołecznegowiązanejestzzasobamiosobistymilub
społecznymi,pozostającymiwdyspozycjijednostki,apozyskanymidzię-
kirozległejsiecirelacjispołecznych,wykraczającychpozawięzykrwi,
którychefektemsąkorzyściwpostacizdobywanychinformacji,możliwo-
ściwpływunadecyzje,społecznejwiarygodnościorazwzmocnieniaself
(T
RUTKOWSKI
,M
ANDES
,2005:66).Pojawiasięteżpogląd,żekapitałspołecz-
nyjakokulturowyzasóbrozwijasięwokreślonymkontekścietzw.kultu-
ryobywatelskiej(I
NGLEHART
,1997;F
UKUYAMA
,1997);bywa,żewiążesięgo
zinnymitypamikapitału(COLEMAN,1998),atakżeutożsamiazpojęciem
kapitałukulturowego(FURSTENBERG,KAPLAN,2004).
Wprawdziepojęciekapitałuspołecznegoinaczejdefiniowanejestprzez
ekonomistów,ainaczejprzezpolitologów,socjologówbądźantropologów,
jednaknajczęściejutożsamiasięjezespołecznymisieciamiinormamijako
podstawowymielementamikapitału.Wielubadaczywłączawpojęciekapi-
tałuzaufaniejakojegoważnywskaźnik
10
;wreszciewieluautorówtraktuje
kapitałjakoźródłomożliwościosiągnięciaprzezludziokreślonychcelów
11
.
9
Wprawdziekapitałspołecznymawieleznaczeńibyłrozważanywróżnychteoretycznych
kontekstach(np.przezPierre’aBourdieu,JamesaColemana,RobertaPutnama,Francisa
Fukuyamę),alenajogólniejjestopisywanyprzezpryzmatspołecznychrelacji,któremogą
prowadzićdowytworzeniaekonomicznychinieekonomicznychdóbr(N
IESPOREK
,2008;T
RUT
-
KOWSKI,MANDES,2005;PAXTON,2002).
10WartotuprzywołaćpoglądyRobertaPutnama,wedługktóregonkapitałspołecznyod-
nosisiędopowiązańmiędzyjednostkami–siecispołecznychinormwzajemnościorazwy-
rastającegoznichzaufania”(PUTNAM,2008:33),bądźFukuyamy,uważającego,żenkapitał
społecznyjestzdolnościąwynikającązrozpowszechnieniazaufaniawobrębiespołeczeństwa
lubjegoczęści”(F
UKUYAMA
,1997:39),azkoleizaufaniewywodzisięzfaktupodzielaniawar-
tościinorm–opartychraczejnazwyczajuniżnachłodnejkalkulacjiwpostaciprawa,umo-
wyczygospodarczegoracjonalizmu(FUKUYAMA,1997:20–21).
11
WtymprzypadkuzaprzykładmogąsłużyćpoglądyJamesaColemana,którystwierdził,
żespołecznykapitałniejestcechąjednostek,leczodnosisiędorelacjiinterpersonalnychwra-
machspołecznejstruktury,przybierającróżneformy:zobowiązańioczekiwańwobecgrupy,
zaufania,normorazskutecznychsankcji,kanałówdostarczaniainformacji,wcelurealiza-
cjijakichśwspólnychinteresów,jakiwspólnegodobra.Ważnajestprzytymgotowośćdore-
zygnacjizbezpośrednichindywidualnychkorzyści.Kapitałtenprzejawiasięprzezfunkcje,
